Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinde (BMGK), 2025-2026 döneminin geçici üyeleri seçilen Somali, Pakistan, Panama, Yunanistan ve Danimarka göreve başladı.

BMGK’nin yeni geçici üyeleri için tören düzenlendi.

Ocak ayı BMGK dönem başkanı Cezayir ile yeni üye ülkelerin daimi temsilcilerinin katıldığı törende, yeni üyelerin bayrakları BMGK’deki alana yerleştirildi.

Ekvador, Japonya, Malta, Mozambik ve İsviçre’nin görev süresinin sona ermesinin ardından haziranda BM Genel Kurulundaki oylamayla seçilen yeni üyeler resmi olarak göreve başlamış oldu.

– BMGK üyeleri

Çin, Fransa, Rusya, İngiltere ve ABD’nin daimi üye olduğu BMGK’de iki yıllığına seçilmiş 10 geçici üye görev alıyor. Geçici üyelerden 5’i her yıl yenileniyor.

Coğrafi dağılıma göre yapılan seçimlerde Afrika Grubu’na iki, Asya-Pasifik Grubu’na bir, Latin Amerika ve Karayipler Grubu’na bir ve Doğu Avrupa Grubu’na bir sandalye veriliyor.

BMGK’de geçici üye olabilmek için adayların BM Genel Kurulunda oyların üçte ikisini alması gerekiyor. Bu da 193 üyeli Genel Kuruldan 129 oya karşılık geliyor.

Haziranda BM Genel Kurulunda düzenlenen oylamada Somali 179, Pakistan 182, Panama 183, Yunanistan 182 ve Danimarka ise 184 oy alarak 1 Ocak 2025-31 Aralık 2026 arasında geçici BMGK üyeleri olma hakkı kazanmıştı.

Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev, Aktau kenti yakınlarında düşürülen Azerbaycan Havayollarına (AZAL) ait yolcu uçağının 2 kara kutusunun Brezilya’ya gönderilmesine ilişkin, “Soruşturmanın objektifliğini ve tarafsızlığını sağlamak için tek doğru kararın bu olduğuna eminim.” ifadelerini kullandı.

Tokayev, Kazakistan’ın “Ana Tili” gazetesine “Amaç ekonomiyi ve egemenliği güçlendirmek” temasıyla röportaj verdi.

Ülkesinde, Azerbaycan Havayollarına ait yolcu uçağının düşmesi sonucu 6’sı Kazakistan vatandaşı olmak üzere 38 kişinin hayatını kaybettiğini ve çok sayıda kişinin ağır yaralandığını hatırlatan Tokayev, şunları kaydetti:

“Böyle durumlarda her saniye çok önemli. Kurtarma ekiplerimiz, doktorlarımız ve polisimiz hızlı ve uyumlu bir şekilde hareket ederek profesyonellik ve sivil sorumluluk gösterdi. Uçağın düştüğü bölge yakınında bulunan Mangistau Bölgesel Elektrik Şebekesi Şirketi işçileri ise hemen mağdurların yardımına koştu. Vatandaşlarımızın bu özverisi sayesinde mümkün olduğu kadar çok hayat kurtarıldı.”

Tokayev, kurtarma çalışmalarına katılan herkese tekrar teşekkür ettiğini belirterek, “Kazak halkının uçak kazasında gösterdiği dayanışmayı, vatandaşlarımızın toplu halde kan bağışlamaya koşması kanıtlıyor.” ifadelerini kullandı.

Uçak kazasının araştırılması için Kazakistan hükümeti nezdinde bir komisyon kurulduğunu ve Uluslararası Sivil Havacılık Teşkilatının da aralarında olduğu 17 uluslararası uzmanın çağırıldığını aktaran Tokayev, “Hükümet komisyonu, uçuş kayıt cihazlarını (kara kutularını) çözülmesi için uçağın üretildiği Brezilya’ya gönderme kararı verdi. Soruşturmanın objektifliğini ve tarafsızlığını sağlayacak tek doğru kararın bu olduğuna eminim.” değerlendirmesinde bulundu.

– Azerbaycan uçağının Kazakistan’da düşmesi

Bakü-Grozni seferini yapan AZAL’a ait Embraer 190 tipi uçak, 25 Aralık’ta Kazakistan’ın Aktau kenti yakınlarında düşmüştü.

AZAL, uçakta 5 kişilik mürettebat ve 62 yolcudan oluşan 67 kişinin bulunduğunu açıklamıştı.

Kazada 38 kişinin hayatını kaybettiği, 29 kişinin kurtulduğu bildirilmişti.

AA’ya konuşan Azerbaycanlı yetkililer, uçağın Rus “Pantsir-S” hava savunma sistemi saldırısına maruz kaldığı iddiasını doğrulamıştı.

İngiltere’nin Oxfordshire bölgesinde bulunan bir taş ocağında, ülkenin şimdiye kadarki en büyük dinozor ayak izi alanı ortaya çıkarıldı.

Yaklaşık 166 milyon yıl öncesine ait olan ve kireçtaşı zemine kazınmış 200 devasa ayak izi, farklı türlerde dinozorların hareketlerini gözler önüne seriyor.

Ayak izlerinin, uzun boyunlu otçul dinozor Cetiosaurus ile etobur Megalosaurus’a ait olduğu düşünülüyor.

Bilim insanlarından “eşsiz keşif” yorumu
Birmingham Üniversitesi’nden Mikropaleontolog Prof. Dr. Kirsty Edgar, keşif hakkında şunları söyledi:

“Bu, ölçeği ve izlerin büyüklüğü açısından şimdiye kadar gördüğüm en etkileyici ayak izi alanlarından biri. Bu devasa canlıların kendi dünyalarında nasıl hareket ettiğini hayal edebiliyorsunuz.”

Ekip, en uzun ayak izi yollarının 150 metreye kadar uzandığını ve kazılmamış alanlarda bu uzunluğun daha da artabileceğini belirtti.

İzler nasıl ortaya çıkarıldı?
Dewars Farm Taş Ocağı’nda çalışan Gary Johnson, bir ekskavatörle çalışırken ayak izlerini fark etti.

Johnson, “İlk başta zemindeki bir anormallik sandım. Ancak birkaç metre ileride benzer bir iz daha gördüm. Sonrasında düzenli aralıklarla aynı izlerle karşılaşınca bunun dinozor ayak izi olabileceğini düşündüm. İlk gören kişi olduğumu bilmek çok tuhaf ve heyecan vericiydi” dedi.

Farklı dinozor türlerinden izler
Bu yaz, aralarında bilim insanları, öğrenciler ve gönüllülerin bulunduğu 100’den fazla kişi, kazı çalışmalarına katıldı. Çalışmalarda beş farklı ayak izi yolu bulundu:

Dört yol, dört ayaklı otçul dinozorların izlerini içeriyor. Bu dinozorların ayak izleri, filinkine benzer ancak çok daha büyük. Bu türlerin uzunluklarının 18 metreye kadar çıktığı tahmin ediliyor.

Diğer yol ise, üç parmaklı net izlerle tanınan ve iki ayak üzerinde yürüyen Megalosaurus’a ait. Oxford Üniversitesi Doğa Tarihi Müzesi’nden Paleontolog Dr. Emma Nicholls, bu izlerin bir karikatürü andırdığını belirterek, “Tam bir klasik dinozor ayak izi,” yorumunu yaptı.
Tropik Bir Lagün İzleri Korumuş Olabilir

Dinozorların, sıcak ve sığ bir lagünün çamurunda yürürken bu izleri bıraktığı düşünülüyor. Birmingham Üniversitesi’nden Prof. Dr. Richard Butler, bu izlerin korunmasına neden olan olası bir fırtına olayını işaret ederek, “Ayak izlerinin üzeri hızlıca tortularla kaplanmış olabilir ve bu sayede zamanla fosilleşmiştir,” dedi.

Kazı sırasında izlerin detaylı çalışmaları yapıldı; alçı kalıpları alındı, 20 binden fazla fotoğraf çekildi ve 3D modeller oluşturuldu. Prof. Dr. Butler, “Ayak izleri, dinozorların hareketleri ve yaşadıkları çevre hakkında benzersiz bilgiler sunuyor,” diyerek bu tür keşiflerin önemine dikkat çekti.

trt/brt