Kıbrıs Türk toplumunun öncü kadınlarından Servet Sami Dedeçay, vefatının 10. yıl dönümünde kabri başında düzenlenen törenle anıldı.

Lefkoşa Kabristanlığı’ndaki anma törenine, Akdeniz Karpaz Üniversitesi yöneticileri, akademisyenler, ailesi ve sevenleri katıldı. Törende, “Dedeçay’ın hayatı boyunca Kıbrıs’ta öncülük ettiği sayısız ilke” dikkat çekildi.

Kıbrıs Türkleri arasında Sorbonne Üniversitesi’nden mezun olan ilk kadın olan Servet Sami Dedeçay, aynı zamanda doktora unvanı kazanan ilk Kıbrıslı Türk kadındı. Eğitim alanındaki öncü kimliğiyle tanınan Dedeçay, Kıbrıs Türk toplumunun ilk üniversitesi olan Lefkoşa Özel Üniversitesi’nin kurucusu olarak da tarihe geçti. Siyasi alanda da cesur bir adım atarak, Kuzey Kıbrıs Türk toplumu içinde cumhurbaşkanlığına aday olan ilk kadın olma unvanını taşıdı.

Anma töreninde konuşan Akdeniz Karpaz Üniversitesi Kıbrıs Araştırmaları Merkezi Başkanı Dr. Hasan Topal, Dedeçay’ın yalnızca bir akademisyen değil, aynı zamanda bir fikir önderi ve ilham kaynağı olduğunu vurguladı. Topal, onun eğitimde ve toplumda yarattığı dönüşümün etkilerinin bugün dahi hissedildiğini belirtti.

Törende ayrıca Servet Sami Dedeçay’ın yeğeni Nazım Topcan da konuşma yaparak, onun ailesi ve yakınları için taşıdığı anlamı, toplumsal mücadelesini ve ardında bıraktığı değerleri duygusal bir dille dile getirdi.

Katılımcılar, Dedeçay’ın öncülüğünde açılan yolların bugün hâlâ kadınlara ışık tuttuğunu ifade etti. Törende dualar da okundu.

Kıbrıs Türk halkının egemenlik mücadelesine, toplumsal iradesine ve demokrasi yolculuğuna tanıklık eden Cumhuriyet Meclisi binasında bir dönem sona erdi.

Cumhuriyetin ilanı dahil olmak üzere birçok tarihi ana, karara, tartışmaya ve eyleme ev sahipliği yapan Meclis binasında son Genel Kurul toplantısı bugün gerçekleştirildi.

Cumhuriyet Meclisi, yasama çalışmalarına 5 Mayıs’tan itibaren, modern donanımıyla yeni binasında devam edecek.

– Kıbrıs Türk halkının tarihine ve mücadelesine tanıklık etti

Kurucu Cumhurbaşkanı Rauf Raif Denktaş’ın, 15 Kasım 1983’te “Bu eser hepinizindir. Dağ başını duman almış, yürüyelim arkadaşlar.” sözlerinin yankılandığı ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin ilanına tanıklık eden bu tarihi bina, zamanla Kıbrıs Türk halkının direniş ruhunun, özgürlük arzusunun ve devlet olma iradesinin simgesi haline geldi.

Cumhuriyet Meclisi binası, halk iradesinin yansıdığı uzun görüşmelere, toplumsal eylemlere, reformlara ve anma törenlerine sahne olurken; yalnızca bir yasama binası olmanın ötesine geçerek, halkın hafızasında yer eden duyguların, mücadelelerin ve değerlerin somutlaştığı bir simgeye dönüştü.

– Cumhuriyet ilan edildi
55’inci bölüğün son karargâhı olarak kullanılan ve Kıbrıs Türk Federe Devleti döneminde Atatürk Meydanı’ndaki Meclis binasının yetersiz kalması üzerine taşınılan bu tarihi bina, Kıbrıs Türk halkının özgürlük mücadelesinin simge isimlerinden Rauf Raif Denktaş’ın, toplum lideri Dr. Fazıl Küçük’ün ve dönemin Meclis Başkanı ve Başbakanı Osman Örek’in, Cumhuriyet’in ilanını duyurduğu o tarihi görüntülerle hafızalara kazındı.

Cumhuriyet’in ilanının oylandığı oylama da yine bu tarihi binada gerçekleştirilirken, bina, Kıbrıs Türk halkının bağımsızlık mücadelesinin en önemli dönüm noktalarına ev sahipliği yaptı.

– 41 yılda 13 farklı isim
Cumhuriyet’in ilanıyla birlikte çalışmalarına devam eden Meclis binasında, 41 yıl boyunca 13 farklı siyasetçi Meclis Başkanlığı görevini üstlendi. Bu süreçte, Fatma Ekenoğlu ve Sibel Siber, Meclis Başkanlığı görevini üstlenen kadın siyasetçiler olarak tarihe geçti.

Son Genel Kurul toplantısı öncesinde milletvekilleri de düşüncelerini Türk Ajansı Kıbrıs’a (TAK) aktardı.

– Öztürkler: “Egemenliğin kalbinin attığı tarihi binada son kez toplandık”

Cumhuriyet Meclisi Başkanı Ziya Öztürkler, son Genel Kurul toplantısı öncesinde Türk Ajansı Kıbrıs’a yaptığı açıklamada, tarihi Meclis binasına veda etmenin hem hüzün hem de gurur verici olduğunu söyledi.

“Bugün bu tarihi binada son günümüzü geçiriyoruz.” diyen Öztürkler, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin kurulduğu, ülkenin geleceği için birçok yasanın hayata geçtiği, sabaha kadar süren tartışmalarla egemenliğin ve özgürlüğün kalbinin attığı binada son kez denetim göreviyle toplandıklarını ifade etti.

5 Mayıs itibarıyla yasama ve denetim görevlerine yeni Meclis binasında devam edileceğini belirten Öztürkler, “Hem hüzünlüyüz hem de gururluyuz. Bu tarihi binada, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti çok önemli yasalara imza atmıştır. Bu ülkenin geleceğine yön veren pek çok karar burada alınmıştır. Aynı zamanda bu tarihi binanın önünde birçok önemli eylem yapılmış, halkın sesi buradan duyurulmuştur” dedi.

Konuşmasında, Kurucu Cumhurbaşkanı Rauf Raif Denktaş ile toplum lideri Dr. Fazıl Küçük’ü de anan Öztürkler, “Onların çizdiği bu yolda emin adımlarla yürümeye devam edeceğiz.” ifadelerini kullandı.

Meclis çatısı altında görev yapan tüm Meclis başkanlarına, başkan yardımcılarına, milletvekillerine ve Meclis çalışanlarına teşekkür eden Öztürkler, “Sabahlara kadar süren oturumlarda bizimle birlikte büyük emek vermişlerdir.” diye konuştu.

Yeni Meclis binasının Türkiye Cumhuriyeti tarafından inşa edilerek Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ne armağan edildiğini hatırlatan Öztürkler, “Başta Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan olmak üzere, ana vatanımızdaki tüm yetkililere teşekkür ediyorum. Bu çağdaş ve donanımlı bina, Kıbrıs Türk halkının egemenliğinin ve iradesinin bir yansıması olacaktır.” ifadelerini kullandı.

Yeni binaya geçmenin mutluluğunu yaşadıklarını dile getiren Öztürkler, mevcut tarihi binanın ise her zaman kalplerde yaşayacağını ve devlet tarafından korunacağını vurguladı. Öztürkler, “Tüm ülkemize hayırlı olsun”. diyerek sözlerini tamamladı.

– Özdenefe: “Bina değişikliği yasama kalitesini tek başına artırmaz”

Meclis Başkan Yardımcısı ve Cumhuriyetçi Türk Partisi (CTP) Milletvekili Fazilet Özdenefe, Meclis’in yeni binaya taşınmasının teknik açıdan önemli olduğunu ancak bu durumun yasama kalitesini tek başına artırmayacağını söyledi.

Üç yıl önce Meclis ve Cumhurbaşkanlığı binalarını da kapsayan projenin gündeme geldiğini hatırlatan Özdenefe, Cumhuriyetçi Türk Partisi’nin bu süreçteki duruşunun başından beri net olduğunu vurguladı.

Özdenefe, “Cumhurbaşkanlığı ve Meclis gibi toplumun temsil organlarıyla ilgili projelerin, o kurumların iradesiyle ve ihtiyaçlarına uygun şekilde planlanması gerektiğini söyledik. Bu desteklerin istişareyle, şeffaf ve kapsayıcı bir şekilde hayata geçirilmesi gerekirdi.” dedi.

Yeni binanın milletvekillerine daha iyi çalışma koşulları sunmasının önemli olduğunu dile getiren Özdenefe, asıl meselenin Meclis’in işleyişi ve yasama kalitesi olduğunu belirtti.

Özdenefe, “Keşke sadece bina değişikliğiyle Meclis’in yapısı ve verimliliği değişseydi, ama maalesef böyle bir durum yok.” değerlendirmesinde bulundu.

– Çavuşoğlu: “Yeni Meclis binası yasama faaliyetlerine büyük katkı sağlayacak”

Milli Eğitim Bakanı Nazım Çavuşoğlu, yıllarca görev yaptığı tarihi Meclis binasına veda etmenin kendisi için duygusal bir anlam taşıdığını belirterek, yeni binanın teknik donanımı ve çalışma koşullarıyla çok daha verimli olacağını söyledi.

Çavuşoğlu, KKTC bütçesiyle böyle bir yapının inşa edilmesinin mümkün olmadığını ifade ederek, Türkiye Cumhuriyeti’nin hibesiyle hayata geçirilen yeni Meclis binasının ülkenin prestijini artıracağını ve yasama faaliyetlerine önemli katkılar sağlayacağını vurguladı.

– Solyalı: “Yeni bina toplumsal uzlaşıyla ve ihtiyaçlar belirlenerek yapılabilirdi”

CTP Milletvekili Ürün Solyalı, son Genel Kurul toplantısına ilişkin yaptığı değerlendirmede, yeni Meclis binasının yapım sürecinde Kıbrıslı Türklerin görüşlerinin alınmadığını ve ihtiyaçlar net bir şekilde belirlenmeden harekete geçildiğini söyledi.

Türkiye ile kurulacak sağlıklı bir iş birliğinde önceliğin kamu hizmetleri olması gerektiğini vurgulayan Solyalı, yeni bir Meclis binasına ihtiyaç duyulduğunun inkar edilmediğini ancak bu yapının daha uygun koşullarda ve toplumsal uzlaşıyla inşa edilmesinin mümkün olduğunu ifade etti.

CTP’nin, parlamenter sistemi savunduğunu ve Meclis’in nerede görev yaparsa yapsın orada olacağını belirten Solyalı, “Parlamentodan çekilmek gibi bir durum söz konusu olamaz. Eleştirimiz yapının oluşum şekline.” diye konuştu.

– Hasipoğlu: “Yeni Meclis binası Cumhuriyet’imizin simgelerinden biri olacak”

UBP Milletvekili Oğuzhan Hasipoğlu, Cumhuriyet Meclisi’nin tarihi binasında gerçekleştirilen son Genel Kurul toplantısına ilişkin yaptığı açıklamada, 5 Mayıs itibarıyla yeni Meclis binasına geçileceğini belirtti.

Mevcut binanın yıllardır Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ne hizmet verdiğini ve bu süreçte birçok tarihi olaya tanıklık ettiğini vurgulayan Hasipoğlu, yeni Meclis binasının Türkiye Cumhuriyeti tarafından KKTC’ye hibe edilen bir proje olduğunu ifade etti.

“Cumhurbaşkanı Sayın Recep Tayyip Erdoğan’a ve Cumhurbaşkanı Yardımcısı Sayın Cevdet Yılmaz’a teşekkür ederim.” diyen Hasipoğlu, “Bu bina yalnızca bir Meclis binası değil, aynı zamanda Cumhuriyet’imizin simgelerinden biri olacaktır. Her yönüyle mükemmel şekilde tasarlanmış bu yapı, ülkemizin uluslararası alanda daha görünür olmasını sağlayacaktır.” ifadelerini kullandı.

– Özuslu: “Yeni binaya ihtiyaç var ama öncelik sıralaması doğru muydu?”

CTP Milletvekili Sami Özuslu, yeni Meclis binasının gerekliliği konusunda partilerinin tutumunun değişmediğini vurguladı. Özuslu, “Yeni binaya ihtiyaç var mı? Elbette var. Ancak öncelikler sıralamasında bu bina ne kadar öncelikli?” diye sordu.

Yeni bina yapımının doğru bir adım olmadığını ifade eden Özuslu, “Cumhurbaşkanlığı ve Meclis binaları için alınan kararlar halkın ihtiyaçlarına uygun değildi. Asıl yapılması gereken, kamu hizmetlerini hızlandıracak ve daha sağlıklı koşullar sağlayacak binaların inşa edilmesiydi.” dedi.

Yeni Meclis binasının kamusal bütçeye getireceği yük konusunda da uyarıda bulunan Özuslu, “Binaların ısıtma, soğutma ve güvenlik masrafları ciddi şekilde artacak. Bu da devlet bütçesini zorlayacaktır.” ifadelerini kullandı.

Özuslu, Cumhuriyetçi Türk Partisi olarak yeni Meclis binası projesine karşı çıkmaya devam ettiklerini ve yeni binada yapılacak toplantılara yönelik eleştirilerde bulunduklarını ancak, “Meclisin iradesinin tecelli ettiği bir ortamda, yasaların ve Anayasa’nın bile değişebileceği toplantılara katılmamak gibi bir adım söz konusu olamaz.” diyerek CTP’nin yeni Meclis binasında yerini alacağını ifade etti.

– Akpınar: “Yeni Meclis yerleşkesi ülkemizin ilerleyişine katkı sağlayacaktır”

Demokrat Parti Milletvekili Serhat Akpınar, tarihi bir süreçten geçildiğini belirterek, Cumhuriyet Meclisi’nin Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin kuruluşundan bu yana önemli kararlara ev sahipliği yaptığını vurguladı.

Bugüne kadar hizmet veren tüm Cumhuriyet Meclisi çalışanlarına ve milletvekillerine teşekkür eden Akpınar, yeni yerleşkenin halk için hayırlı olmasını diledi.

Bu sürecin, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin daha ileri adımlar atmasına katkı sağlamasını temenni ettiğini ifade etti.

– Atalay: “Yeni Meclis binasına geçmenin hem sevincini hem de hüznünü yaşıyoruz”

Yeniden Doğuş Partisi Milletvekili Talip Atalay, Cumhuriyet Meclisi’nde son toplantılarını gerçekleştirdiklerini belirterek, yeni Meclis binasına geçmenin hem sevincini hem de hüznünü bir arada yaşadıklarını ifade etti.

Yeni binanın temsil açısından önemli olduğunu vurgulayan Atalay, mevcut tarihi binanın ise Kıbrıs Türk toplumunun hafızasında özel bir yer edindiğini söyledi.

Mevcut Meclis binasının gelecekte müze olarak korunmasının isabetli olacağını düşündüğünü belirten Atalay, yeni Meclis binasının ise ülke sorunlarının çözümüne katkı sağlayacak, daha verimli bir çalışma ortamı sunacak sembolik bir öneme sahip olmasını temenni etti.

Atalay ayrıca, Türkiye Cumhuriyeti’ne, yeni Meclis ve Cumhurbaşkanlığı binalarını Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ne hediye ettikleri için teşekkür etti.

– Rogers: “Eski Meclis binası kaynaşmayı sağlayan verimli bir ortamdı”

Bağımsız Milletvekili Jale Refik Rogers, Cumhuriyet Meclisi’nde son günlerini geçirdiklerini belirterek, eski binanın kendisi için anlamlı ve verimli bir çalışma ortamı sunduğunu ifade etti.

Yeni Meclis binasına taşınılacak olmasına rağmen, eski binanın iktidar ve muhalefet arasında kaynaşma sağladığı bir atmosfer oluşturduğunu dile getiren Rogers, bu tarihi yapının gelecekte ulusal bir müze olarak kamuya hizmet edecek şekilde değerlendirilmesini temenni etti.

Rogers, yeni Meclis binasının da ülkeye hayırlı olmasını dileyerek sözlerini tamamladı.

– Atun: “Eski Meclis binası yeterliydi, yeni bina devlete yakışır olacak”

Eski Cumhuriyet Meclisi Başkanı Hakkı Atun ise Atatürk Meydanı’ndaki eski binanın yetersiz kalması nedeniyle mevcut Meclis binasına geçildiğini belirtti.

Zamanla ek odalar eklenmesine rağmen milletvekili odalarının verimli bir şekilde kullanılmadığını ifade eden Atun, mevcut binanın aslında yeterli olduğuna inandığını söyledi.

Yeni Meclis binasının devlete yakışır nitelikte olacağını belirten Atun, eski binanın ise bir müze olarak değerlendirilmesi gerektiğini vurguladı.

Başbakan Ünal Üstel, Ankara temasları çerçevesinde Türkiye Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz ile gerçekleştirdiği görüşmelerin ardından, medya mensuplarına önemli açıklamalarda bulundu. Türkiye ile Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) arasındaki ilişkilerin sadece diplomatik boyutta değerlendirilmemesi gerektiğini vurgulayan Başbakan, iki ülke arasındaki bağın köklü bir kardeşlik ilişkisi olduğunun altını çizdi.

“Türkiye ile KKTC Arasındaki İlişkiler, Kökleri Derin Bir Kardeşlik Üzerine Kurulu”

Başbakan yaptığı değerlendirmede, “İlişkilerimiz; ortak tarihimizin, dilimizin, kültürümüzün ve güçlü köklerimizin üzerinde yükselen, sarsılmaz bir kardeşlik ilişkisidir. Bu bağ, geçmişten bugüne bir miras olduğu kadar, ortak geleceğimizin de teminatıdır” ifadelerini kullandı.

Tarih boyunca bu kardeşlikten rahatsızlık duyanlar olduğunu belirten Başbakan, “Kıbrıs Türk halkı, adada 500 yıla yakın bir süredir kimliğine, kültürüne ve Türklüğüne kararlılıkla sahip çıkmıştır. Anadolu ile kurduğu gönül bağlarını ve anavatan sevgisini de asırlardır yüreğinde taşımaktadır. Birilerinin bu ilişkileri bozmasına asla izin vermeyeceğiz” dedi. Başbakan, sözlerini “Kardeşliğimiz sarsılmazdır, sevgimiz sonsuzdur, birliğimiz yıkılmazdır” diyerek pekiştirdi.

“Halkımıza Verdiğimiz Tüm Sözleri Tutuyoruz”

Başbakan açıklamasında hükümetin hayata geçirdiği projeleri de detaylı şekilde kamuoyuyla paylaştı:
Girne Hastanesi tamamlanma aşamasına geldi.
Güzelyurt Hastanesi bu yıl halkın hizmetine sunulacak.
İhtiyaç duyulan bölgelerde yeni sağlık merkezleri ve hastane projelerimiz var.

Ulaştırma projelerine de değinen Başbakan, şunları kaydetti:

Lefkoşa Kuzey Çevre Yolu kapsamındaki Yonca Kavşağı 5 ayda tamamlanarak hizmete açılıyor.

Girne-Alsancak-Lapta-Çamlıbel yolunun bir kısmı tamamlandı, yeni bölümler için çalışmalar sürüyor.

Girne-Çatalköy-Değirmenlik yolu projesi bu yıl bitirilecek.

Karpaz yolu projesi devam ediyor.

Buna ek olarak, Güzelyurt Kutlu Adalı Bulvarı’nın genişletilmesi, İskele-Boğaz yolunun eksik kalan kısmının tamamlanması ve Lefkoşa-Boğaz yolunun yenilenmesi de yeni ulaştırma projeleri arasında yer alıyor.

Yeni Sosyal Konutlar Yatırımları

Başbakan, gençlerin konut ihtiyacına yönelik sosyal konut projeleri hakkında da bilgi verdi: “Güzelyurt’ta başlattığımız sosyal konut projelerine yenilerini ekliyoruz. Ada genelinde yüzlerce sosyal konut inşa ederek gençlerimizin geleceğine doğrudan katkı sağlıyoruz” dedi.

“Hükümetimiz Yoluna Devam Ediyor”

Başbakan, güçlü bir irade ve kararlılıkla çalışmalarını sürdürdüklerini vurgulayarak, “12 Mayıs’ta görevde 3. yılımıza giriyoruz. Halkımızın ihtiyaç duyduğu büyük projeleri hayata geçirerek 2027 hedefimize emin adımlarla ilerliyoruz” ifadelerini kullandı.

TEKNOFEST ve Açılış Törenlerine Davet

Başbakan, medya aracılığıyla halka çağrıda bulunarak, “Dünyaya damgasını vuran TEKNOFEST, 1-4 Mayıs tarihleri arasında Kuzey Kıbrıs’ta düzenlenecek. Türkiye Cumhurbaşkanı Sayın Recep Tayyip Erdoğan da 3 Mayıs’ta bizlerle birlikte olacak. Tüm halkımızı, özellikle gençlerimizi bu muhteşem organizasyona katılmaya davet ediyorum” dedi.

Başbakan, aynı tarihlerde, yeni Cumhurbaşkanlığı ve Cumhuriyet Meclisi binalarının da açılacağını belirterek, “Bu iki eser egemenliğimizin ve kararlılığımızın somut simgeleri olacaktır” ifadelerini kullandı.

Başbakan, açıklamasının sonunda Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a, Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz’a ve tüm emeği geçenlere teşekkür ederek sözlerini tamamladı.