Başbakan Ünal Üstel BRT’ye konuk olarak, Burası Önemli 50+1 programında Levent Kutay’ın sorularını yanıtladı, Hayvan Üreticileri ve Yetiştiricileri Birliği’nin eylemini değerlendirdi.
Üstel, ülkede ve dünyada pandemi sonrası ekonomide yaşanan dengesizlikler olduğunu, ardından Rusya – Ukrayna savaşı yaşandığını ifade ederek, sadece KKTC’de değil Türkiye ve diğer tüm ülkelerde pandemi sonrası enflasyonla mücadele başladığını anımsattı.
Üstel, bu yansımaların KKTC halkına asgari düzeyde olması için Türkiye ile Mali İşbirliği protokolleri yapıldığını ve kendilerinin de mali kaynaklar aktardığını söyleyerek, çalışanlara bu yıl Hayat Pahalılığı 3 defa ödeyeceklerini, bunu asgari ücretliye de uygulamakta olduklarını belirtti.
Sanayi, turizm ve küçük esnafa da dengeli bir şekilde prim desteği verildiğini söyleyen Üstel, halkın bu fırtınalı günleri atlatması için çalıştıklarını belirtti.
Üstel, halkın alım gücünün bazı noktalarda, özellikle alım gücü düşük olan vatandaşın ete ulaşımda güçlük yaşadığını kaydederek, 2024’te ekonomik çarkların düzelmesiyle birlikte, ülkeye gelen turizm ve öğrenci artışı ile tüketim maddelerinde azalma başladığını anlattı.
Daha önce Şubat ve Mayıs arasında kuzu eti tüketiminde sıkıntı olduğunu, bunun daha önce de yaşandığını ifade eden Üstel, Bakanlar Kurulu’nun 3 bakana görev verdiğini ve et fiyatındaki sürekli yükselişe karşı desteği arttırdıklarını, ardından denetimlerin başladığını ancak fiyatta yükselişin sürdüğünü dile getirdi.
Üstel, Bakanlar Kurulu’nun özel görev verdiği bakanların hayvancılarla görüştüğünü, canlı 12 aydan küçük kuzuyu 250 TL, kasabın 230 TL dediğini, aradaki 20 TL farkın da devlet tarafından verilmesinin kararlaştırıldığını ve karşılığında narh koyarak 550 TL’yi geçmemesi için protokol imzaladıklarını hatırlattı.
Daha sonra protokole imza atan Kasaplar Birliği’nin kendi iç sıkıntısı ile başkan değiştiğini, bu sürede denetimlerin yapıldığını ve cezalar kesildiğini anlatan Başbakan, halkın bir kısmının ise et ihtiyacını güneyden karşılamaya başladığını belirtti.

Kasapların önce evet, sonra hayır ve şimdi gene evet dediğini kaydeden Başbakan, 12 aylığı geçmeyecek et ve kıyma getirmek üzere teklifler aldıklarını ve üreten kesimler ile kasapların görüşü alınarak, “kuzu eti bolarana kadar” alım gücü düşük vatandaşın, kilosu 400 TL’yi geçmeyecek şekilde et almasının sağlanacağını söyledi.
Üstel, donmuş et getiren şirketlerle de toplantı yaptıklarını ve gideri karşılamak için üzerine yüzde 10 koyarak bu etin kasaplara ve marketlere dağıtılacağı şekilde sözleşme yaptıklarını, ardından da hayvancıların eyleme başladığını söyledi.
Başbakan Üstel, başbakanlık önünde istenmeyen olaylar yaşandığını, kamu malına zarar verildiğini, yıkıp dökerek, tehditle devleti korkutamayacaklarını söyledi.
“Traktör ve kamyonlarla önce tarım ve sonra başbakanlığının kapısını penceresini kırmak hak değil, buna karşı dururuz” diyen Başbakan, “Biz et almakta zorlanan insanları kaliteli ucuz etle geçici bir süreliğine buluşturacağız. Bu etleri bütün belgeleri ile basına göstereceğiz. Karalamalar başladı, biz insanımızın daha ucuz et alması için bu çalışmaları yaptık. Ne olduğu belirsiz et güneyden alınır. Avrupa standartlarında kuzu etidir gelecek olan. Karalamalara diyecek sözüm yok. Kararı halka bırakıyorum” dedi.

Bazı haberlerden de örnekler veren Başbakan, etin otele ve de gazinocuya değil, halk için geleceğini söyledi.

Halkın Güney’den ne olduğu belirsiz et almasını istemediklerini söyleyen Başbakan Üstel, her evin tenceresinde et kaynaması adına 400 TL’yi aşmayacak et alınması için çalışacaklarını, ilk tırın yarın veya Cumartesi geleceğini kaydetti.

19 Haziran’a kadar ülkeye ithal et gelmeye devam edeceğini, hayvancılar birliği ile her zaman görüşmeye hazır olduklarını kaydeden Üstel, et ithal kararından vazgeçmeyeceklerini, karalama çalışmalarını şiddetle protesto ettiğini, et gelince herkesin etin kalitesini göreceğini kaydetti.
10 gündür süren eylemde Başbakanlık ve çevresine çok fazla zarar verildiğini de anlatan Başbakan Üstel, polise sabrı için teşekkür ederek, üreten kesime her zaman saygılı olduklarını, ancak yıkıp dökmenin doğru olmadığını, kendilerinin her zaman diyaloğa açık olduğunu kaydetti.

Üstel, et konusunda yetkili bakanların belli olduğunu ve hayvancıların muhataplarının da onlar olduğunu ifade ederek, sürecin bugünlere nasıl geldiğini bir kez daha hatırlattı.

Hükümetin her zaman halka doğruları söylediğini ve bu karalamalar karşısında bunu yeniden vurgulamak istediğini kaydeden Başbakan, girdi maliyetlerini de değerlendirdi.

İnsanların alım gücünün düşmemesi adına halkın ve üreten kesimlerin hiçbir kaybı olmadığını, çiftçi, hayvancı diğer üreticilere enflasyon üstü bir destek verdiklerini söyleyen Başbakan, desteklerin süreceğini belirtti.

Anlayış, birlik, beraberlik çağrısı yapan Üstel, kırıp, yıkıp dökmekle bir yere varılamayacağını, her zaman diyaloğa açık olduklarını dile getirdi.

Üstel, bir süre önce süte artış yapıldığını ve ithal et getireceklerini üreticiye söylediklerini, güneyden et alınmasını istemediklerini yineledi.

Üstel, etin Hollanda üzerinden geleceğini, kontrollerin orada yapıldığını ve kemikten ayrılan 1 buçuk – 2 kilo civarında taze lop etin yolda gelmekte olduğunu belirtti.

Başbakan, KKTC’deki et tüketim miktarına ilişkin olaraksa ayda 9 bin –
9 bin 500 kuzu kesildiğini, son zamanlarda fiyat artışı nedeniyle bunun 5 bine düştüğünü, son tedbirlerle bu rakamın 11 bin 700’e çıktığını, tedbirlerin yerinde olduğunun anlaşıldığını kaydetti.

Başbakan Üstel, eğer hayvancılar birliğinden talep gelirse komitenin görüşmeye hazır olduğunu, hiçbir zaman görüşmeden kaçmadıklarını da belirtti.

Kamuoyu tepkisini de değerlendiren Üstel, bu etin gelmesiyle, herkesin et tüketeceğini, kuzu eti bollaşınca da kararın Bakanlar Kurulu’nca yeniden değerlendirileceğini sözlerine ekledi.