Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres, BM Güvenlik Konseyi ve uluslararası topluma “Afganistan’da küresel terör tehdidine karşı birlik olma ve insan haklarının korunması” çağrısı yaptı.

BM Güvenlik Konseyi, Taliban’ın Afganistan’da kontrolü ele almasının ardından acil toplandı.

Guterres, BM Güvenlik Konseyi’nde yaptığı konuşmada, tüm dünyanın Afganistan’daki “kaos, kargaşa, belirsizlik ve korkuyu” izlediğini söyledi.

Başta Taliban olmak üzere tüm taraflara itidal çağrısı yapan Guterres, “Şimdi birlik olma zamanı. Uluslararası toplum, Afganistan’da insan haklarının korunması için bir araya gelmeli ve tek ses olmalı.” dedi.

Ülke genelinde insan haklarına yönelik “ürkütücü, ciddi” kısıtlama haberleri geldiğine dikkati çeken Guterres, Afganistan’daki kız çocukları ve kadınların “en karanlık” günlere dönme endişesi taşıdığını belirtti.

Guterres, “Güvenlik Konseyi’ni ve bir bütün olarak uluslararası toplumu, Afganistan’da küresel terör tehdidini bastırmak ve temel insan haklarını korumak için elindeki tüm araçları kullanmaya, birlik olmaya, birlikte çalışmaya ve birlikte hareket etmeye çağırıyorum.” ifadesini kullandı.

Afganistan’ın Birleşmiş Milletler (BM) Daimi Temsilcisi Ghulam Isaczai, BM Güvenlik Konseyi’ne, ülkesinin “iç savaşa” sürüklenmesine ve “dışlanmış bir devlet” haline gelmesine engel olması çağrısı yaptı.

Taliban’ın Afganistan’da kontrolü ele almasının ardından acil toplanan BM Güvenlik Konseyi’nde konuşan Afgan Büyükelçi Isaczai, “Bugün burada tehlikede ve son derece belirsiz bir gelecekle karşı karşıya olan milyonlarca Afgan adına konuşuyorum.” dedi.

Kabil’deki durumun son derece endişe verici olduğunu söyleyen Isaczai, Kandahar’da ve diğer büyük kentlerde Taliban’ın askerleri “topluca infaz ettiği” ve sivilleri hedef aldığına dair “korkunç” görüntüler gördüklerini ifade etti.

Taliban’ın şimdiden tek tek evleri aramaya başladığını belirten Isaczai, BM Güvenlik Konseyi’ne, ülkesinin “iç savaşa” sürüklenmesine ve “dışlanmış bir devlet” haline gelmesine engel olması çağrısı yaptı.

Isaczai, “Güvenlik Konseyi ve BM Genel Sekreteri, şiddetin derhal son bulması, insan hakları ve uluslararası insan hakları hukukuna saygı duyulması için ellerindeki tüm araçları kullanmalı.” dedi.

Büyükelçi Isaczai, Taliban’ın misilleme ve saldırılarına maruz kalma riski bulunanların tahliyesi içinse acilen bir “insani koridor” oluşturulması ve komşu ülkelere sınırlarını açması çağrısında bulundu.

ABD’nin BM Büyükelçisi Linda Thomas Greenfield, Taliban ve diğer taraflara Afganistan’dan “güvenli” tahliyelere izin verilmesi çağrısı yaptı.

İngiltere merkezli Uluslararası Af Örgütü, uluslararası toplum hızlı ve kararlı adımlar atmazsa Afganistan’daki durumun daha da ağırlaşacağını bildirdi.

Örgütün Genel Sekreteri Agnes Callamard, Taliban’ın Afganistan’da kontrolü ele alması ve Kabil Havalimanı’nda binlerce kişinin ülkeden kaçmaya çalıştığı görüntülere ilişkin açıklama yaptı.

Callamard, Afganistan’da tanık olunan trajedinin önceden düşünülmesi ve önlenmesi gerekliliğine işaret ederek, “Uluslararası toplum hızlı ve kararlı adımlar atmazsa durum daha da ağırlaşacaktır.” ifadesini kullandı.

Akademisyenlerden gazetecilere, sivil toplum aktivistlerinden kadın insan hakları savunucularına kadar Taliban tarafından misillemeye uğrama riski altında olan binlerce Afganın tamamen belirsiz bir geleceğe terk edilme tehlikesiyle karşı karşıya olduğunu öne süren Callamard, şöyle devam etti:

“Yabancı hükümetler, Taliban’ın hedefi olabilecek herkese, Afganistan dışına güvenli bir çıkış yolu sağlamak için gerekli tüm adımları atmalıdır. Buna vize verilmesi, Kabil Havalimanı’ndan tahliyelere destek olunması, üçüncü ülkelerde yeniden yerleştirme imkanı sunulması ve tüm sınır dışı ve zorla geri gönderme uygulamalarının askıya alınması dahildir. ABD hükümetine, tahliyeler sürerken havalimanında kesintisiz olarak güvenliği sağlama çağrısı yapıyoruz.

Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi, Afganistan halkının yeni ve sert bir hakikatle karşı karşıya olduğu ve geçici düzenlemelerle ilgili müzakerelerin sürdüğü bu dönemde, mevcut durumda ülkeyi etkin biçimde kontrol altına almış Taliban’a uluslararası insan hakları hukukuna saygı gösterme, sivilleri koruma ve misilleme saldırılarına son verme çağrısında bulunan acil bir karar çıkartmalıdır.”

AA/