Dünya genelinde ısı artışı rekor seviyelere ulaşırken, iklim krizinin etkileri de giderek daha yıkıcı hale geliyor. Aşırı hava olayları, kuraklık ve çölleşme nedeniyle milyonlarca insan yerinden ediliyor.

2015 yılında imzalanan Paris İklim Anlaşması, küresel ısınmayı 1,5 santigrat derece ile sınırlamayı amaçlıyordu.

Ancak 2024 yılında dünya ortalama sıcaklığı şimdiden 1,6 santigrat dereceye ulaştı. Bilim insanları, yüzyılın sonuna kadar bu artışın 3,1 santigrat dereceyi bulabileceğini öngörüyor.

Donald Trump, ikinci kez ABD’yi Paris Anlaşması’ndan çekerken, petrol ve gaz üretimini artırmak için fosil yakıt projelerine destek veriyor. Arjantin Devlet Başkanı Javier Milei ise iklim değişikliğini “sosyalist bir yalan” olarak nitelendiriyor.

Birleşmiş Milletler’e göre, ülkelerin yüzde 95’i 2035’e yönelik yeni iklim hedeflerini belirleme konusunda belirlenen süreyi kaçırdı.

ABD iklim yardımlarını kesiyor
ABD, Biden döneminde BM çatısı altındaki Yeşil İklim Fonu’na 1 milyar dolar katkıda bulunmuştu. Ancak Trump yönetimi bu fon için verilen 4 milyar dolarlık taahhütten geri adım attı.

ABD yardımlarının kesilmesi, dünyanın dört bir yanındaki çevre projelerini olumsuz etkiliyor. Kolombiya’da Amazon ormanlarını korumaya yönelik 70 milyon dolarlık bir proje iptal edilirken, Endonezya’daki Borneo Orangutan Koruma Vakfı da 50 bin dolarlık desteğini kaybetti. Kenya ve Endonezya’daki nesli tükenme tehlikesi altındaki hayvanları koruma projeleri de risk altında.

ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesi (NOAA) bütçesinde büyük kesintilere gidilirken, en az 880 çalışanın işten çıkarılması planlanıyor.

2024: İklim felaketleriyle dolu bir yıl
2024 yılında Batı Afrika ve Güney Asya’daki seller binlerce insanın hayatını kaybetmesine neden oldu. Güney Amerika’da yaygın kuraklık yaşanırken, dünya genelinde 41 gün boyunca tehlikeli seviyede sıcak hava kaydedildi.

Sudan’da şiddetli bir sıcak dalgası nedeniyle öğrenciler bayılınca okullar iki hafta süreyle kapatıldı. Amazon Havzası’nda şidetli kuraklık nedeniyle bölgede kayıtlara geçen en düşük su seviyeleri görüldü.

BM verilerine göre, Afrika’da 2023 yılından bu yana 159 aşırı hava olayı yaşandı ve bu olaylar 28 binden fazla ölümle sonuçlandı.

İklim göçmenleri artıyor
2023 yılında doğal afetler nedeniyle 26,4 milyon insan evlerini terk etmek zorunda kaldı. Bu sayı, savaş ve şiddet nedeniyle yerinden edilen insan sayısından daha fazla. Doğal afetler nedeniyle göç edenlerin büyük bölümü Sahra Altı Afrika ve Doğu Asya Pasifik bölgelerinde yoğunlaşıyor.

Somali’de 2023 yılında kuraklık ve sellerin ardı ardına gelmesi nedeniyle 2 milyondan fazla insan yerinden edildi. Kenya ve Etiyopya’da da benzer şekilde 1,2 milyon insan göç etmek zorunda kaldı.

Gezegenin geleceği ne olacak?
2025’in ilk aylarında dahi şiddetli iklim olayları yüzlerce milyar dolarlık zararın ortaya çıkmasına neden oldu. Kaliforniya’da çıkan yangınlar, iklim değişikliğini inceleyen uzmanlar tarafından, “oldukça sık rastlanan ve şiddetli hale gelen bir felaket” olarak tanımlandı.

2050 projeksiyonlarına göre, doğu Brezilya’da yağış miktarı 287 milimetre azalacakken, Grönland’da 369 milimetre artacak.

Birleşmiş Milletler, 2050’ye kadar net sıfır karbon emisyonu hedeflerine ulaşmak için ülkelerin çok daha hızlı harekete geçmesi gerektiğini vurguluyor.

Uzmanlara göre, sera gazı emisyonlarını azaltmaya yönelik yüksek emisyonlu G20 ülkelerinin liderlik etmesi gerekiyor. Aksi halde, iklim krizinin etkileri daha da yíkıcı hale gelebilir.