Connect with us
Örnek Resim Örnek Resim

Dünya

Dünyada 2024 böyle geçti: Temmuz-ağustos-eylül

Published

on

Eski ABD Başkanı Donald Trump’ın başkanlık seçimleri kapsamında düzenlediği mitingde suikast girişimine uğraması, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun ABD Kongresinde konuşma yapması, Hamas lideri İsmail Heniyye’nin İran’da uğradığı suikastta hayatını kaybetmesi, Avrupa Birliği (AB) tarafından düzenlenen dünyanın ilk “Yapay Zeka Yasasının” yürürlüğe girmesi, Bangladeş Başbakanı Şeyh Hasina’nın ülkedeki protestoların ardından askeri helikopterle Hindistan’a gitmesi, İsrail’in Lübnan’da Hizbullah mensuplarının kullandığı çağrı cihazlarını patlatması ve Hizbullah Genel Sekreteri Hasan Nasrallah’ı öldürmesi dünyada Temmuz-Ağustos-Eylül 2024’ün başlıca gelişmeleri olarak öne çıktı.

14 Temmuz’da Trump’ın başkanlık seçimleri öncesinde Pensilvanya’da düzenlediği seçim kampanyası sırasında kürsüde konuşurken yaklaşık 7 el silah sesine benzer patlamalar duyuldu. İlk patlamanın ardından Trump’ın kürsüde sağ kulağını tuttuğunun görülmesinin ardından, korumaları, Trump’ın etrafını sardı. Trump’ın, kürsüden inmeden önce sağ yanağında kanlar akarken yumruğunu havaya kaldırdığı anlar kameralara yansıdı.

İsrail’in Gazze’deki saldırıları sürerken Netanyahu, 24 Temmuz’da ABD Kongresi liderlerinin daveti üzerine Kongre’deki ortak oturumda yaklaşık 1 saat süren konuşma yaptı. ABD Kongresindeki konuşması sırasında 56 kez ayakta alkışlanan Netanyahu, konuşmasında Gazze’nin Refah bölgesinde hiç sivilin öldürülmediğini ileri sürdü.

İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan’ın yemin törenine katılmak için Tahran’da bulunan Hamas Siyasi Büro Başkanı İsmail Heniyye’nin, misafir olduğu konut 31 Temmuz’da 02.00 sularında havadan atılan mermiyle hedef alındı. Heniyye, uğradığı suikast sonucunda hayatını kaybetti. Suikasta uğraması birçok ülkede protesto edilen Heniyye için gıyabi cenaze namazları kılındı.

AB ülkelerinde kullanılan yapay zeka sistemlerinin temel insan haklarına ve güvenliğine zarar vermeyecek şekilde işlemesi hedeflenen, dünyanın ilk “Yapay Zeka Yasası” resmi gazetede yayımlanmasının ardından AB üyesi ülkelerde 1 Ağustos’ta yürürlüğe girdi.

Bangladeş’te 1971’deki Bağımsızlık Savaşı’nda görev alan kişilerin çocuklarına kamuda kontenjan ayrılması kararının ardından ülkede büyük protestolar baş gösterdi. Gösteriler sırasında şiddet olayları artarak devam ederken Başbakan Şeyh Hasina 5 Ağustos’ta resmi konutundan ayrılarak askeri helikopterle Hindistan’a gitti, göstericiler ise bu sırada Başbakan’ın resmi konutunu bastı.

İsrail, 17-18 Eylül’de Hizbullah unsurlarının kullandığı “pager” isimli çağrı cihazlarına ve telsizlere sızdı, sinyal verdiği için sahipleri tarafından ellerine alınan cihazlar bu esnada infilak etti. Çağrı cihazları ve telsizlerin patlatılması nedeniyle 37 kişi hayatını kaybetti, 3 binden fazla kişi yaralandı.

2024’ün temmuz, ağustos ve eylül aylarında şu önemli gelişmeler yaşandı:

1 TEMMUZ

– İsrail ordusu, Gazze Şeridi’ndeki Şifa Hastanesi Müdürü Muhammed Ebu Silmiyye’yi alıkoyduktan 7 ay sonra serbest bıraktı.

2 TEMMUZ

– Filistin Milli Eğitim Bakanlığı, İsrail’in Gazze Şeridi’ne saldırılarının başladığı 7 Ekim 2023’ten bu yana Gazze’de 8 bin 572, işgal altındaki Batı Şeria’da da 100 Filistinli öğrencinin öldürüldüğünü duyurdu.

– Hindistan’ın Uttar Pradeş eyaletinde düzenlenen ayinde oluşan izdiham nedeniyle 121 kişi yaşamını yitirdi.

3 TEMMUZ

– İsrail ordusunun, işgal altındaki Batı Şeria’da Filistinlilere ait yaklaşık 12 bin 715 dönümlük araziye el koyduğu belirtildi.

4 TEMMUZ

– İngiltere’de yapılan genel seçimlerde İşçi Partisi, yaklaşık yüzde 34’lük oyla 650 sandalyeli parlamentoya 412 milletvekili sokarak 14 yıllık Muhafazakar Parti iktidarını bitirdi.

8 TEMMUZ

– Macaristan Başbakanı Viktor Orban’ın öncülük ettiği ve Avrupalı aşırı sağ partilerden toplam 84 milletvekilini bir araya getiren “Avrupa’nın Vatanseverleri” ittifakı, Avrupa Parlamentosunda (AP) “ulusal egemenlik” vurgusuyla kuruldu.

9 TEMMUZ

– İsrail’in Gazze Şeridi’nin Han Yunus kentinde yerlerinden edilmiş Filistinlilerin sığındığı okulun kapısına düzenlediği saldırıda 25 Filistinli öldü, 53’ten fazla kişi yaralandı.

11 TEMMUZ

– Netanyahu, Gazze Şeridi’ne yönelik saldırılarını, zaman alsa da “tüm hedeflerine ulaşıncaya” kadar sürdüreceklerini söyledi.

12 TEMMUZ

– Polonya Parlamentosunun alt kanadı Sejm, 18 Mayıs 1944’te Kırım Tatarlarının sürgün edilmesini, Kırım Tatar halkına yönelik soykırım eylemi olarak kabul etti.

– Birleşmiş Milletler (BM), 2023’te Çin’i geçerek dünyanın en kalabalık ülkesi olan Hindistan’ın 2100’e kadar bu ünvanı koruyacağını belirtti.

13 TEMMUZ

– İsrail ordusunun, daha önce “güvenli olduğunu” iddia ettiği Gazze Şeridi’ndeki Han Yunus kentinin batısında yer alan El-Mevasi bölgesine savaş uçaklarıyla düzenlediği saldırıda 90 Filistinli öldü, onlarcası da yaralandı.

14 TEMMUZ

– 5 Kasım’daki başkanlık seçimlerinde aday olan Donald Trump, seçim kapsamında Pensilvanya’da bir mitingde kürsüden destekçilerine hitap ettiği sırada uğradığı silahlı saldırıda sağ kulağından yaralandı.

15 TEMMUZ

– ABD’de Cumhuriyetçi Parti, başkanlık seçimleri için adaylarının Trump olduğunu duyurdu. Trump da başkan yardımcısı adayının Cumhuriyetçi Senatör James David Vance olduğunu açıkladı.

16 TEMMUZ

– AP Başkanlığına yeniden Roberta Metsola seçildi.

– AP’nin 63 milletvekili, Macaristan Başbakanı Viktor Orban’ın tartışmalı Rusya ve Çin gezilerinin ardından Macaristan’ın AB’deki oy hakkının kaldırılmasını talep etti.

– Bangladeş’te, 1971’deki Bağımsızlık Savaşı’nda görev alan kişilerin çocuklarına kamu sektöründe kontenjan ayrılması kararına ilişkin protestolar düzenlendi. Protestolarda 2 ayın sonunda toplam 708 kişi hayatını kaybetti.

17 TEMMUZ

– Peru’nun güneydoğusundaki Amazon ormanlarında, ağaç kesim çalışmalarına yalnızca birkaç kilometre uzaklıkta, dünyadan tamamen izole şekilde yaşam süren “Mashco-Piro” kabilesi görüntülendi.

18 TEMMUZ

– Netanyahu, Refah Sınır Kapısı ve Gazze Şeridi’nin Mısır sınırındaki işgalin devam edeceğini söyledi.

– AP’de güvenoyu alarak bir dönem daha AB Komisyonu Başkanı seçilen Ursula von der Leyen, Avrupa’nın sahip olduğu nitelikleri güçlendirmek için çalışılması gerektiğini belirtti.

19 TEMMUZ

– Uluslararası Adalet Divanı (UAD), işgal altındaki Filistin topraklarının parçalanmış ayrı bölgeler değil, tek bir bölgesel birim olduğunu ortaya koyarak İsrail’in Gazze, Doğu Kudüs ve Batı Şeria’da işgalci olduğunu tespit etti.

20 TEMMUZ

– İsrail savaş uçaklarının, Yemen’de İran destekli Husilerin kontrolündeki Kızıldeniz kıyısında bulunan Hudeyde Limanı’na düzenlediği saldırıda 6 kişi öldü, 80’den fazla kişi yaralandı. İsrail, saldırıyı üstlendi.

21 TEMMUZ

– ABD Başkanı Joe Biden, 5 Kasım’daki başkanlık seçimleri için adaylıktan çekildiğini ve yerine Başkan Yardımcısı Kamala Harris’i aday olarak onayladığını ve desteklediğini bildirdi.

22 TEMMUZ

– AB, Ermenistan ile vize serbestisi konusunda görüşmeleri başlatma kararı alındığını duyurdu.

– Etiyopya’nın güneyinde meydana gelen heyelanda 257 kişi hayatını kaybetti. Ülkede, heyelan nedeniyle 27 Temmuz’da 3 günlük yas ilan edildi.

23 TEMMUZ

– ABD Kongresi’nde toplanan yüzlerce Yahudi, Kongre’ye hitap etmek üzere Washington’a gelen Netanyahu’ya karşı protesto düzenleyerek, kaldığı otele lazerle “Savaş suçlusu Netanyahu’yu tutuklayın” yazısı yansıttı.

– Irak hükümeti, devlet kurumlarındaki resmi yazışmalarda terör örgütü PKK’nın “yasaklı örgüt” şeklinde tanımlanması talimatı verdi.

24 TEMMUZ

– Netanyahu, ABD Kongresi liderlerinin daveti üzerine Kongre’deki ortak oturumda yaklaşık 1 saat süren konuşma yaptı. Netanyahu konuşmasında, binlerce Filistinlinin öldürüldüğü Gazze’nin Refah kentinde “hiç sivilin öldürülmediğini” öne sürdü.

25 TEMMUZ

– Fransa’da 2024 Paris Olimpiyat Oyunları’nda ülkesini temsil edecek Fransız koşucu Sounkamba Sylla’nın açılış törenine başörtüsü ile katılmasına izin verilmemesi tepki çekti.

– Biden, Beyaz Saray’da Netanyahu ile bir araya geldi. ABD’de Filistin destekçisi göstericiler, Biden ile görüşen Netanyahu’yu Beyaz Saray önünde protesto etti.

26 TEMMUZ

– Trump, yaklaşık 4 yıl aradan sonra ilk kez görüştüğü Netanyahu’ya, “Biden yönetiminin İsrail için hiçbir şey yapmadığını” söyledi.

– Paris 2024 Olimpiyatları’nın açılışında, “Son Akşam Yemeği” tablosunun drag queen (kadın kıyafeti giyip makyaj yapan erkek) performansıyla tasvir edilmesi, dini inançlara saygısızlık yapıldığı gerekçesiyle tepki topladı.

27 TEMMUZ

– İsrail’in işgali altındaki Golan Tepeleri’ndeki Mecdel Şems beldesine yönelik roket saldırısında 11 kişi hayatını kaybetti, 6’sı ağır 24 kişi yaralandı.

28 TEMMUZ

– Venezuela’da yapılan devlet başkanı seçimini Nicolas Maduro’nun kazanmasının ardından muhalefet, seçim konseyinin açıkladığı sonuçlara itiraz etti.

– İran’da 5 Temmuz’da yapılan cumhurbaşkanı seçimlerinin ikinci turunu kazanan Mesud Pezeşkiyan, mazbatasını ülke lideri Ayetullah Ali Hamaney’den alarak göreve başladı.

30 TEMMUZ

– Hindistan’ın güneyindeki Kerala eyaletinde etkili olan şiddetli yağışların yol açtığı toprak kaymalarında 358 kişi hayatını kaybetti.

– İsrail ordusunun Lübnan’ın başkenti Beyrut’taki Dahiye bölgesine yönelik hava saldırısında Hizbullah’ın üst düzey komutanı Fuad Şükür öldürüldü.

31 TEMMUZ

– Hamas lideri İsmail Heniyye, İran’ın başkenti Tahran’da kaldığı konutta uğradığı saldırıda öldürüldü.

– Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı Abdulfettah el-Burhan’ın ülkenin doğusundaki Cibet şehrinde katıldığı askeri öğrencilerin mezuniyet törenine insansız hava aracı ile düzenlenen saldırıda 5 kişi yaşamını yitirdi.

1 AĞUSTOS

– AB üyesi ülkeler tarafından 25 Mayıs’ta kabul edilen dünyanın ilk “Yapay Zeka Yasası”, 12 Temmuz’da Birliğin Resmi Gazetesi’nde yayımlanmasının ardından yürürlüğe girdi.

– Nijerya’da benzin sübvansiyonunun kaldırılmasının ardından artan hayat pahalılığına karşı düzenlenen protestolarda 5 günde 873 kişi gözaltına alındı.

5 AĞUSTOS

– Bangladeş’te hükümet karşıtı göstericiler Başbakan Şeyh Hasina’nın resmi konutunu bastı. Bangladeş ordusu, Hasina’nın istifa ettiğini ve resmi konutundan ayrılmasının ardından ülkede geçiş hükümeti kurulacağını açıkladı.

6 AĞUSTOS

– Harris’in, 5 Kasım’daki seçimlerde Demokrat Partinin başkan adayı olduğu resmileşti.

– Galler Bölgesel Başbakanı Vaughan Gething’in istifasının ardından Mecliste yapılan oylamada Eluned Morgan, “Galler’in ilk kadın Başbakanı” seçildi.

7 AĞUSTOS

– Türkiye, UAD’de İsrail aleyhindeki soykırım davasına müdahillik beyanını Divan’a sundu.

– Birleşmiş Milletler İnsani İşler Koordinasyon Ofisi (UNOCHA), Sudan’da 26 milyon insanın akut açlık çektiğini ve 10 milyon insanın şiddet, açlık ve yoksunluk nedeniyle evlerini terk etmek zorunda kaldığını bildirdi.

– Rusya’nın Ukrayna sınırı yakınında bulunan Kursk Bölgesi Vali Vekili Aleksey Smirnov, Rus ve Ukrayna askeri güçleri arasında yaşanan çatışmalar nedeniyle bölgede acil durum ilan edildiğini açıkladı.

8 AĞUSTOS

– İsrail, 28 Mayıs’ta Filistin Devleti’ni tanıdığını duyuran Norveç’in Filistin nezdindeki diplomatik temsilcilerinin İsrail’deki akreditasyonunu iptal ettiğini duyurdu.

– Bangladeş’te Nobel ödüllü Muhammed Yunus, geçici hükümet başkanı olarak yemin edip göreve başladı.

11 AĞUSTOS

– Afganistan yönetimi, son bir yılda 1 milyon 800 binden fazla Afgan’ın ülkesine döndüğünü duyurdu.

12 AĞUSTOS

– Hindistan’ın Yeni Delhi, Mumbai, Kalküta ve diğer bazı şehirlerinde doktorlar, bir stajyer doktorun tecavüze uğrayıp öldürülmesini protesto etmek için “acil olmayan cerrahi operasyonları” süresiz durdurma kararı alarak greve gitti.

13 AĞUSTOS

– ABD Savunma Bakanlığına (Pentagon) bağlı Savunma Güvenlik ve İşbirliği Ajansı’ndan yapılan açıklamaya göre ABD Dışişleri Bakanlığı, İsrail’e toplam değeri 20 milyar doları aşan silah ve mühimmat satışını onayladı.

– Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), M çiçeği (mpox) virüsünün dünya genelinde yayılmaya devam ettiği uyarısında bulundu. Afrika Birliği, Afrika ülkelerinde hızla yayılan M çiçeği virüsüne karşı kıta çapında halk sağlığı için acil durum ilan edildiğini bildirdi.

14 AĞUSTOS

– Tayland’da Anayasa Mahkemesi, Başbakan Srettha Thavisin’in “kabineyi kurarken etik kurallarını ihlal ettiği” gerekçesiyle görevinden azledilmesi yönünde karar aldı.

15 AĞUSTOS

– Columbia Üniversitesi Rektörü Minouche Shafik, okul kampüsünde haftalar süren Gazze protestolarının üzerinden aylar geçtikten sonra istifasını duyurdu.

18 AĞUSTOS

– Güney Afrika Kalkınma Topluluğu (SADC), yaşanan kuraklık nedeniyle Güney Afrika bölgesinde 68 milyon kişinin yardıma muhtaç olduğunu duyurdu.

– AB, işgal altındaki Batı Şeria ve Gazze’de 10 aydır gözler önünde insani felaket yaşandığını, 2023’ün insani yardım çalışanları için kayıtlara geçen en ölümcül yıl olduğunu bildirdi.

19 AĞUSTOS

– İskoçya hükümeti, Gazze’deki barış görüşmelerinde gerçek ilerleme sağlanana kadar Birleşik Krallık’taki İsrailli üst düzey diplomatlarla teması durdurduğunu bildirdi.

22 AĞUSTOS

– Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiserliği (OHCHR), Ekim 2023’ten bu yana Gazze’de nüfusun yaklaşık yüzde 90’ının yerinden edildiğini ve orada hiçbir yerin güvenli olmadığını açıkladı.

26 AĞUSTOS

– Meksika Devlet Başkanı Andres Manuel Lopez Obrador, Meksika’nın özgür bir ülke olduğunu ve sınırda duvar inşaatı yapılmasını istemediklerini söyledi.

28 AĞUSTOS

– Obrador, ABD ve Kanada büyükelçilerinin ülkenin iç işlerine müdahale anlamına gelen ifadeler kullanmasını gerekçe göstererek bu ülkelerin büyükelçileriyle ilişkilerini askıya aldı.

30 AĞUSTOS

– Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Ermenistan’ın Batı ülkelerinden silah aldığını, üçüncü taraflarla askeri tatbikatlar yaptığını belirterek “Görünüşe göre Ermenistan barış anlaşmasıyla ve bölgeye kalıcı barış gelmesiyle ilgilenmiyor. Ermenistan kasıtlı olarak süreyi uzatıyor.” dedi.

1 EYLÜL

– Norveç’te Rus ordusu tarafından eğitildiği düşünüldüğü için “casus balina” olarak da bilinen Hvaldimir lakaplı beluga balinası öldü.

2 EYLÜL

– Biden, Netanyahu’nun, Gazze’de bir ateşkes anlaşması için “yeterli çabayı göstermediğini” belirtti.

3 EYLÜL

– Japonya’da aşırı sıcaklardan dolayı 248 kişi hayatını kaybetti.

4 EYLÜL

– ABD müzesinde sergilenen 2 bin 500 yıllık altın kolye Türk yetkililere iade edildi.

– Mısır Cumhurbaşkanı Abdülfettah es-Sisi Türkiye’yle yeni dostluk ve işbirliğini başlatma vurgusu yaptı.

5 EYLÜL

– Ay’da yaklaşık 120 milyon yıl önce volkanik aktivite olduğu saptandı.

6 EYLÜL

– İsrail askerlerinin işgal altındaki Batı Şeria’daki saldırısında Amerikalı Türk aktivist Ayşenur Ezgi Eygi hayatını kaybetti.

7 EYLÜL

– Boeing’in arızalanan Starliner mekiği, mürettebatsız şekilde Dünya’ya döndü.

– İşgal altındaki Batı Şeria’da katledilen Türk aktivist Eygi’nin, İsrailli keskin nişancının kurşunuyla öldürüldüğü otopsi raporuyla kanıtlandı.

10 EYLÜL

– SpaceX, ilk özel uzay yürüyüşü için Falcon 9 roketini fırlattı.

11 EYLÜL

– ABD başkanlık yarışında Kamala Harris ile Donald Trump, canlı yayında ilk kez kozlarını paylaştı.

13 EYLÜL

– Dünya Sağlık Örgütü, M çiçeği virüsüne karşı ön yeterlilik alan ilk aşının “MVA-BN” olduğunu duyurdu.

15 EYLÜL

– Trump’ın kaldığı Florida’daki West Palm Beach yakınlarında silah seslerinin duyulmasının ardından Trump’ın güvende olduğu açıklandı.

17 EYLÜL

– İsrail, 17-18 Eylül’de Hizbullah unsurlarının kullandığı “pager” isimli çağrı cihazlara ve telsizlere sızdı, sinyal verdiği için sahipleri tarafından ellerine alınan cihazlar bu esnada infilak etti. Çağrı cihazları ve telsizlerin patlatılması nedeniyle 37 kişi hayatını kaybetti, 3 binden fazla kişi yaralandı.

18 EYLÜL

– İsrail’in Filistin topraklarında varlığını sonlandırmasını isteyen tasarı BM Genel Kurulu’nda kabul edildi.

19 EYLÜL

– İsrail ordusu, Hizbullah Genel Sekreteri Hasan Nasrallah’ın konuşması öncesi Lübnan’a hava saldırıları düzenledi.

22 EYLÜL

– Sri Lanka’da yapılan devlet başkanı seçimini Marksist eğilimli Anura Kumara Dissanayake kazandı.

23 EYLÜL

– İsrail’in Lübnan’a yoğun ve şiddetli hava saldırıları devam ederken Tel Aviv yönetimi telekonferans oylamasıyla 30 Eylül’e kadar olağanüstü hal ilan edilmesini onayladı.

25 EYLÜL

– Brezilya Devlet Başkanı Luiz Inacio Lula da Silva, İsrail’i destekleyen ülkelere soykırımı durdurma çağrısı yaptı.

26 EYLÜL

– ABD ve Fransa’nın öncülüğündeki 10 ülke İsrail-Lübnan sınırında 21 günlük acil ateşkes ilan edilmesi çağrısında bulundu.

28 EYLÜL

– Türk heyeti ve birçok delegasyon, Netanyahu’nun BM Genel Kurulu hitabını salonu terk ederek protesto etti.

– İsrail ordusu, Beyrut’un güneyindeki Dahiye bölgesine gerçekleştirdiği hava saldırısında Nasrallah ve beraberindekilerini öldürdüklerini duyurdu.

29 EYLÜL

– Avusturya’daki genel seçimlerde aşırı sağcı Avusturya Özgürlük Partisi (FPÖ) ülke tarihinde ilk kez seçimi kazandı.

30 EYLÜL

– Yeni Zelanda’da 6 bini aşkın kişinin bir araya gelerek yaptığı haka dansı dünyanın en kalabalık icra edilen haka dansı rekorunu kırdı.

Devamını Oku
Yorum Yapabilirsiniz

Leave a Reply

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Dünya

Irak’ın orta ve güney kesimi tamamen elektriksiz kaldı

Published

on

By

Irak’ın orta ve güney kesiminde elektrikler tamamen kesildi. Başkent Bağdat başta olmak üzere ülkenin orta kesimindeki kentler ile güneydeki şehirlerde aniden elektrik kesintisi yaşandı.

Elektrik kesintilerine ilişkin Elektrik Bakanlığından ya da diğer ilgili kurumlardan henüz bir açıklama yapılmaması dikkati çekti.

Irak’ta ulusal elektrik hizmeti günlük ancak ortalama 5 ila 8 saat verilebiliyor.

Ülkede yıllardır çözüm bulunamayan elektrik kesintileri sorununa karşı çevre kirliliğine neden olan ücretli mahalle jeneratörleri devreye giriyor.

Devamını Oku

Dünya

Azerbaycan ile Ermenistan’ın parafladığı barış anlaşmasının metni açıklandı

Published

on

By

Azerbaycan ile Ermenistan’ın Beyaz Saray’da parafladığı “Barış ve Devletlerarası İlişkilerin Kurulmasına İlişkin Anlaşma”nın metni kamuoyuyla paylaşıldı.

Anlaşma metni, ABD Başkanı Donald Trump’ın ev sahipliğinde Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan’ın Washington’da gerçekleştirdiği üçlü zirvede 2 ülkenin dışişleri bakanları tarafından paraflanmıştı.

Azerbaycan ve Ermenistan dışişleri bakanlıklarınca eş zamanlı olarak paylaşılan ve 17 maddeden oluşan anlaşma metni şöyle:

Madde 1 – Taraflar, eski Sovyet Sosyalist Cumhuriyetleri Birliği’nin cumhuriyetleri arasındaki sınırların, ilgili bağımsız devletlerin uluslararası sınırları haline geldiği ve uluslararası toplum tarafından bu şekilde tanındığı teyit ederek birbirlerinin egemenliğini, toprak bütünlüğünü, uluslararası sınırlarının dokunulmazlığını ve siyasi bağımsızlığını tanıyor ve bunlara saygı gösteriyor.

Madde 2 – Taraflar, Madde 1’e tam uyarak, birbirlerine karşı hiçbir toprak iddialarının olmadığını teyit ediyor ve gelecekte de böyle bir iddiada bulunmayacaklarını onaylıyor. Taraflar, diğer tarafın toprak bütünlüğünü veya siyasi birliğini tamamen veya kısmen bölmeyi ya da zayıflatmayı amaçlayan herhangi bir eylemi planlamak, hazırlamak, teşvik etmek ve desteklemek dahil hiçbir eylemde bulunmayacaktır.

Madde 3 – Taraflar, karşılıklı ilişkilerinde, diğer tarafın toprak bütünlüğüne veya siyasi bağımsızlığına karşı güç kullanmaktan veya güç kullanma tehdidinde bulunmaktan ya da Birleşmiş Milletler Şartı’na aykırı herhangi bir şekilde hareket etmekten kaçınacaktır. Taraflar, kendi topraklarının üçüncü bir tarafça diğer tarafa karşı BM Şartı’na aykırı biçimde güç kullanımı amacıyla kullanılmasına izin vermeyecektir.

Madde 4 – Taraflar, birbirlerinin iç işlerine karışmaktan kaçınacaktır.

Madde 5 – Taraflar, bu anlaşmanın her iki tarafça onaylanmış şekillerini teati etmesinden sonra _____ gün içinde, 1961 ve 1963 tarihli Viyana Diplomatik ve Konsolosluk İlişkileri Sözleşmeleri hükümlerine uygun olarak aralarında diplomatik ilişkiler tesis edecektir.

Madde 6 – Taraflar, bu anlaşmanın 1. maddesi kapsamındaki yükümlülüklerini tam olarak yerine getirerek, devlet sınırının belirlenmesi ve işaretlenmesine ilişkin anlaşmanın sonuçlanması için ilgili komisyonlar aracılığıyla iyi niyetle müzakereler yürütecek.

Madde 7 – Taraflar, ortak sınırları boyunca üçüncü bir tarafın kuvvetlerini konuşlandırmayacaktır. Taraflar, ortak sınırlarının belirlenmesi ve ardından işaretlenmesi süreci tamamlanana kadar, sınır bölgelerinde güvenlik ve istikrarı sağlamak amacıyla, askeri alan da dahil olmak üzere, karşılıklı olarak üzerinde anlaşılmış güvenlik ve güven artırıcı tedbirleri uygulayacaktır.

Madde 8 – Hoşgörüsüzlük, ırkçı nefret ve ayrımcılık, ayrılıkçılık, şiddet içeren aşırılık ve terörizmin tüm biçimlerini kınayan taraflar, kendi yetki alanlarında bu gibi durumlarla mücadele edecek ve ilgili uluslararası yükümlülüklerine uyacaktır.

Madde 9 – Taraflar, her iki tarafın da dahil olduğu silahlı çatışmalardan kaynaklanan kayıp kişiler ve zorla kaybetme vakalarını çözmek için, doğrudan veya uygun olduğu durumlarda ilgili uluslararası kuruluşlarla işbirliği yaparak, söz konusu kişiler hakkında mevcut tüm bilgilerin paylaşımı da dahil olmak üzere önlemler alacaklardır.

Bu bağlamda, taraflar, ilgili kişilerin akıbetinin açıklığa kavuşturulmasının, uygun olduğu durumlarda kalıntılarının aranması ve iade edilmesinin ve gerekli soruşturma tedbirleri yoluyla onlar için adaletin sağlanmasının, uzlaştırma ve güven oluşturma aracı olarak önemini kabul etmektedirler. Bu konudaki ilgili yöntemler, ayrı bir anlaşmada ayrıntılı olarak görüşülecek ve kararlaştırılacaktır.

Madde 10 – Taraflar, ekonomi, transit ve ulaştırma, çevre, insani ve kültürel alanlar da dahil olmak üzere çeşitli alanlarda işbirliği kurmak amacıyla karşılıklı çıkarlara ilişkin ilgili konularda ayrı anlaşmalar akdedebilirler.

Madde 11 – Bu anlaşma, tarafların uluslararası hukuk ve Birleşmiş Milletlerin diğer üye devletleriyle akdettikleri antlaşmalar kapsamındaki hak ve yükümlülüklerine halel getirmeyecektir. Her bir taraf, kendisi ile herhangi bir üçüncü taraf arasında yürürlükte olan uluslararası anlaşmaların, bu anlaşma kapsamındaki yükümlülüklerine halel getirmemesini sağlayacaktır.

Madde 12 – Taraflar, ikili ilişkilerinde uluslararası hukuka ve bu anlaşmaya göre hareket edeceklerdir. Taraflardan hiçbiri, bu anlaşmayı uygulamamak için kendi iç hukukunun hükümlerini gerekçe olarak kullanmayacaktır. Taraflar, bu anlaşmanın yürürlüğe girmesinden önce, Viyana Antlaşmalar Hukuku Sözleşmesi (1969) uyarınca, bu anlaşmanın amacına ve hedefine aykırı herhangi bir eylemde bulunmaktan kaçınacaklardır.

Madde 13 – Taraflar, bu anlaşmanın tam olarak uygulanmasını garanti eder ve bu anlaşmanın uygulanmasını izlemek üzere ikili komisyon kuracaklardır. Bu komisyon, taraflar arasında kararlaştırılacak usullere göre faaliyet gösterecektir.

Madde 14 – Taraflar, uluslararası hukuk ve karşılıklı ilişkilerinde kendilerini bağlayan antlaşmalar kapsamındaki hak ve yükümlülüklerine halel gelmeksizin, bu anlaşmanın yorumlanması veya uygulanmasıyla ilgili her türlü uyuşmazlığı, 13. maddede belirtilen komisyon aracılığıyla da dahil olmak üzere doğrudan istişareler yoluyla çözmeye çalışacaklardır. Bu istişareler altı ay içinde karşılıklı olarak kabul edilebilir bir sonuç vermezse, taraflar uyuşmazlığın barışçıl yollarla çözülmesi için diğer yollara başvuracaklardır.

Madde 15 – Taraflar, 14. maddeye halel gelmeksizin, bu anlaşmanın imzalanmasından önce aralarında herhangi bir hukuki temele dayalı olarak var olan tüm devletlerarası iddiaları, şikayetleri, itirazları, talepleri, yargılamaları ve uyuşmazlıkları, bu anlaşmanın yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir ay içinde geri çekecek, sonlandıracak veya başka bir şekilde çözüme kavuşturacak ve birbirlerine karşı bu tür iddiaları, şikayetleri, itirazları, talepleri ve yargılamaları başlatmayacaktır ve taraflardan herhangi birine karşı herhangi bir üçüncü tarafça başlatılan bu tür iddialara, şikayetlere, itirazlara, taleplere ve yargılamalara hiçbir şekilde dahil olmayacaklar. Taraflar, bu anlaşmaya aykırı olarak birbirlerine karşı diplomatik, enformasyon ve diğer alanlarda düşmanca adımlar atmayacak, bunları teşvik etmeyecek veya başka bir şekilde bu tür eylemlerde bulunmayacak ve bu amaçla düzenli olarak birbirleriyle istişare edeceklerdir.

Madde 16 – Bu anlaşma, tarafların ulusal mevzuatlarına uygun olarak iç prosedürlerin tamamlandığını bildiren belgelerin teati edilmesinden sonra yürürlüğe girecektir. Bu anlaşma, Birleşmiş Milletler Şartı’nın 102. Maddesi uyarınca tescil edilecektir.

Madde 17 – Bu anlaşma, Azerbaycanca, Ermenice ve İngilizce dillerinde düzenlenmiştir ve tüm metinler aynı derecede geçerlidir. Herhangi bir geçerli metin arasında hükmün anlamında farklılık olması durumunda, İngilizce metin esas alınacaktır.

Anlaşmanın paraflanması, yürürlüğe girdiği anlamına gelmiyor
2. Karabağ Savaşı’nın ardından, Cumhurbaşkanı Aliyev’in önerisiyle Azerbaycan ve Ermenistan barış müzakerelerine başlamıştı. Taraflar, Mart 2025’te anlaşma metni üzerinde mutabakata varmıştı. Beyaz Saray’da 8 Ağustos’ta düzenlenen üçlü zirvede ise metin paraflandı.

Ancak paraflama, anlaşmanın yürürlüğe girdiği anlamına gelmiyor. Anlaşma, Azerbaycan’a karşı toprak iddialarını içeren Ermenistan Anayasası değiştirildikten sonra imzalanarak resmiyet kazanacak.

Devamını Oku

Dünya

Rusya’da WhatsApp ve Telegram üzerinden aramalar engellenmeye başladı

Published

on

By

Rusya’da yaptırımlardan ötürü gerekli altyapı yenilemelerinin yapılamaması nedeniyle WhatsApp ve Telegram üzerinden aramalar engellenmeye başladı.

Downdetector verilerine göre, Rusya’da vatandaşlar, sabah saatlerinden itibaren WhatsApp ve Telegram üzerinden yapılan aramalarda sorun yaşadıkları bildiriminde bulundu.

Rus basınında çıkan haberlerde, ülkedeki mobil operatörlerin Rus hükümetine mektup yazarak, yaptırımlardan ötürü gerekli altyapı yenilemelerinin yapılamadığının iletildiği yer almıştı.

Buna karşın, internet trafiğinin ise arttığına işaret eden operatörlerin, trafiğin azaltılması için WhatsApp ve Telegram üzerinden aramaların engellenmesini talep ettiği belirtilmişti.

Konuya ilişkin resmi açıklama yapılmazken, bazı Rus yetkililer engellemenin telefon üzerinden dolandırıcılıkla mücadele için gerektiğini savunuyor.

Rus parlamentosunun alt kanadı Duma’dan bazı milletvekilleri, 18 Temmuz’da yaptıkları açıklamada, mesajlaşma uygulaması WhatsApp’ın ulusal güvenliği tehdit ettiği gerekçesiyle yasaklanması çağrısında bulunmuştu.

Devamını Oku

Trending

Reklam