Connect with us
Örnek Resim Örnek Resim

Dünya

Dünyanın en gelişmiş mikroçipi tanıtıldı

Published

on

Dünyanın en gelişmiş mikroçipi, Tayvan merkezli yarı iletken üreticisi TSMC tarafından tanıtıldı. 2 nanometre (2nm) teknolojisine sahip yeni nesil çipin seri üretimine yılın ikinci yarısında başlanması bekleniyor.

Yeni çipin performans ve enerji verimliliğinde önemli bir sıçrama sağlaması, böylece teknoloji dünyasında köklü bir değişim yaratması öngörülüyor.

Modern teknolojinin temeli
Mikroçipler, günümüz teknolojisinin yapı taşları arasında yer alıyor. Elektrikli diş fırçalarından akıllı telefonlara, dizüstü bilgisayarlardan ev aletlerine kadar neredeyse tüm elektronik cihazlarda kullanılıyor. Bu çipler, silikon gibi malzemelerin katmanlar hâlinde işlenmesiyle oluşturuluyor ve milyarlarca transistör içeriyor.

Transistörler, elektrik akışını kontrol eden minyatür anahtarlar gibi çalışıyor ve bilgisayarların işlem yapmasını sağlıyor. Çip üzerindeki transistör sayısı arttıkça cihazlar daha hızlı ve güçlü hâle geliyor.

Yarı iletken sektörü, daha fazla transistörü daha küçük bir alana sığdırma hedefiyle sürekli gelişim içinde. Bu da daha hızlı, güçlü ve enerji tasarruflu cihazların önünü açıyor.

Performans ve verimlilik artıyor
TSMC’nin 2nm teknolojisi, bir önceki en gelişmiş nesil olan 3nm çiplere kıyasla dikkat çekici avantajlar sunuyor.

Aynı enerji tüketiminde yüzde 10 ila yüzde 15 oranında daha yüksek işlem hızı sağlarken, aynı hızda çalışırken ise enerji tüketimini yüzde 20 ila yüzde 30 oranında azaltabiliyor.

Ayrıca 2nm çiplerdeki transistör yoğunluğu, 3nm teknolojisine göre yaklaşık yüzde 15 daha fazla. Bu sayede cihazlar daha az enerjiyle daha karmaşık işlemleri daha hızlı gerçekleştirebiliyor.

“Silikon kalkan”ın stratejik önemi
Tayvan’ın mikroçip endüstrisi, ülkenin güvenliğiyle doğrudan ilişkilendiriliyor. “Silikon kalkan” olarak adlandırılan bu yapı, ABD ve müttefiklerinin Çin’in olası bir işgaline karşı Tayvan’ı koruma yönündeki çıkarlarını güçlendiriyor.

TSMC, kısa süre önce ABD’de beş yeni fabrika kurmak üzere 100 milyar dolarlık anlaşma imzaladı. Ancak bazı yetkililer, 2nm çiplerin Tayvan dışında üretilmesinin adanın güvenliğini zayıflatabileceği görüşünde.

1987 yılında kurulan TSMC, yani Tayvan Yarı İletken Üretim Şirketi, başka şirketler için çip üretimi yapıyor. Tayvan, küresel yarı iletken dış üretim pazarının %60’ını elinde bulunduruyor ve bunun büyük kısmı TSMC tarafından karşılanıyor.

Apple’dan Nvidia’ya, teknoloji devlerinin tercihi
TSMC’nin geliştirdiği ileri düzey mikroçipler, birçok büyük teknoloji şirketi tarafından kullanılıyor. Şirket, Apple’ın iPhone, iPad ve Mac cihazlarında kullanılan A serisi işlemcilerini, yapay zekâ ve makine öğrenimi uygulamalarında tercih edilen Nvidia grafik işlemcilerini ve süper bilgisayarlarda kullanılan AMD’nin Ryzen ve EPYC işlemcilerini üretiyor.

Ayrıca Samsung, Xiaomi, OnePlus ve Google gibi markaların kullandığı Qualcomm Snapdragon işlemciler de TSMC tarafından üretiliyor.

Daha küçük ama daha güçlü cihazlar yolda
2020 yılında TSMC, akıllı telefonlar ve yüksek performanslı bilgi işlem (HPC) sistemleri için kritik öneme sahip 5nm FinFET teknolojisini geliştirdi. Ardından 2022’de 3nm sürecine geçilerek performans ve enerji verimliliği daha da artırıldı. Apple’ın güncel A serisi işlemcileri bu teknolojiye dayanıyor.

Yeni nesil 2nm çiplerin kullanıldığı akıllı telefon, dizüstü bilgisayar ve tabletler daha güçlü olacak, daha uzun pil ömrü sunacak. Bu da daha küçük ve hafif cihazların önünü açacak.

Yapay zekâ ve otonom sistemlerde sıçrama
2nm çiplerin sunduğu hız ve verimlilik, sesli asistanlar, anlık dil çevirileri ve insan müdahalesi olmadan çalışan sistemlerde önemli gelişmelere yol açabilir. Veri merkezleri, daha az enerji tüketimi ve daha güçlü işlem kapasitesi sayesinde çevresel sürdürülebilirlik hedeflerine katkı sağlayabilir.

Otonom araçlar ve robotik teknolojiler de bu çipler sayesinde daha hızlı ve güvenilir hâle gelerek günlük hayatımızda daha yaygın şekilde yer alabilir.

Yeni çağın kapılarını aralayan teknoloji
Tüm bu avantajlara rağmen, 2nm çip üretimi önemli teknik zorluklar da barındırıyor. Üretim süreci, aşırı ultraviyole (EUV) litografi gibi ileri düzey teknolojiler gerektiriyor. Bu da hem maliyetleri artırıyor hem de son derece hassas işlem kabiliyeti talep ediyor.

Bir diğer sorun ise ısı yönetimi. Daha küçük transistör boyutları ve artan yoğunluk nedeniyle, çiplerin aşırı ısınması performansı ve ömrü olumsuz etkileyebilir. Geleneksel silikon malzemeler de bu ölçeklerde sınırlarına ulaşabileceği için yeni malzeme arayışları gündeme geliyor.

Tüm bu zorluklara rağmen, 2nm teknolojisiyle birlikte daha güçlü, daha verimli ve daha küçük cihazlar üretme imkânı, hem tüketici elektroniği hem de endüstriyel bilişimde yeni bir dönemin kapılarını aralıyor.

Devamını Oku
Yorum Yapabilirsiniz

Leave a Reply

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Dünya

İspanya’da elektrik kesintisi nedeniyle OHAL ilan edildi

Published

on

By

İspanya ve Portekiz genelinde milyonlarca kişiyi etkileyen elektrik kesintileri yaşanıyor. İspanya İçişleri Bakanlığı, kesintilerin ardından olağanüstü hal ilan etti.

İspanya’nın başkenti Madrid’de trafik ışıklarının çalışmaması nedeniyle sıkışıklık oluşurken kentteki Barajas Havalimanı ile Barselona’daki El Prat Havalimanı’nda aksamalar yaşanıyor.

Madrid ve Barselona gibi büyük şehirlerde iletişim ve ulaşım ağları sekteye uğradı, internet hizmetleri aksadı.

İspanya’daki elektrik şebekesi operatörü Red Electrica Espanola (REE), X sosyal medya platformundan yaptığı açıklamada, ülke genelinde elektrik kesintisi yaşandığını doğruladı. Açıklamada, konuya ilişkin çalışmaların sürdüğü aktarıldı.

İspanya’daki demir yolu firması Renfe de yerel saatle 12.30 sularında ülkedeki ulusal elektrik şebekesinde yaşanan kesinti nedeniyle tren seferlerinin duraksadığını açıkladı.

BBC’nin haberine göre, “Madrid Open” tenis turnuvası da kesintiler sebebiyle askıya alınarak gün içindeki maçlar iptal edildi.

Politico’nun haberine göre, ismi açıklanmayan İspanyol yetkili, “İspanya’daki durumun idare edilmesi için kriz komitesi kuruldu. Şu aşamada bu dev kesintinin sebebine ilişkin bir kaynak yok. Siber saldırı ihtimali göz ardı edilmiyor ve soruşturmalar sürüyor.” ifadelerini kullandı.

REE’nin X hesabından yapılan açıklamada, yeniden enerji tedariki için sürecin kademeli yürütüleceği, arzı sağlamak üzere çalışmalara devam edildiği vurgulandı.

İspanya’nın iki büyük elektrik şirketi Endesa ve Iberdrola kesintinin sebebini araştırıyor.

El Pais’in haberine göre İspanyol hükümeti, kesintilerle ilgili soruşturma başlattı, güvenlik güçlerinin Madrid sokaklarına konuşlandırıldığı aktarıldı.

İspanya Sağlık Bakanlığının X hesabından yapılan açıklamada da bölge yetkilileriyle iletişimde olunduğu ve elektrik kesintisinin kapsamının araştırıldığı duyuruldu.

Açıklamada, hastanelerin hizmet sağlamak için ek sistemlerinin bulunduğu bilgisi paylaşıldı.

Elektrik kesintisinin ardından İspanya’daki hastanelerde temel bakımın sağlanması amacıyla acil olmayan faaliyetler askıya alındı.

Kesintiye “voltajdaki dengesizlik” yol açmış olabilir

Portekiz yerel medyasında elektrik kesintilerinin ülke çapında yaşandığı bilgisi paylaşıldı.

Politico’nun haberine göre, Portekiz’deki elektrik operatörü E-Redes’ten yapılan açıklamada, enerji kesintisinin “Avrupa güç şebekesindeki problemden” kaynaklandığına işaret edildi.

Açıklamada, voltajdaki dengesizliğin kesintiye yol açmış olabileceği bildirildi.

Portekiz’in ulusal elektrik şirketi REN’den yapılan açıklamada, Fransa’nın güneybatısındaki Alaric Dağı’nda çıkan ve Perpignan ile doğu Narbonne kenti arasındaki yüksek gerilim hattına zarar veren yangının kesintinin nedenlerden olabileceği kaydedildi.

Portekiz’in başkenti Lizbon’dan gelen görüntülerde metro istasyonunun kapatılmış olması dikkati çekti.

Lizbon’da kartlı ödemelerin durması sonucu ATM’lerde kuyruklar oluştu. Bölge sakinleri, trenlerin çalışmadığını belirtti.

Lizbon kentindeki Humberto Delgado Havalimanı’nın da elektrik kesintisi nedeniyle uçuşlara kapatıldığı aktarıldı.

Portekiz hava yolu şirketi “TAP Airlines”, bir sonraki açıklamaya kadar havaalanlarına gidilmemesi için uyarıda bulundu.

Andorra ile İspanya sınırındaki Fransa’nın bazı bölgeleri de etkilendi
Andorra ile İspanya sınırındaki Fransa’nın bazı bölgelerindeki vatandaşlar da elektrik kesintisinden etkilendiklerini belirtti. Son bilgilere göre, Belçika’ya kadar başka kesintiler de bildirildi.

Fransız basınının İspanyol elektrik dağıtıcısı REE’den yapılan açıklamaya dayandırdığı haberlere göre, geniş çaplı enerji kesintisinden etkilenen bölgelerin arasında Fransa’nın güneyi de yer aldı.

REN’in açıklamalarına dayandırılan haberlerde ise Fransa’daki kesintinin İspanyol elektrik şebekesine bağlı olunan noktalarda gerçekleştiği aktarıldı.

Fransız elektrik dağıtım şirketi EDF’den kesintilere ilişkin henüz resmi açıklama yapılmadı.

Avrupa Birliği (AB) Komisyonunun Baş Sözcüsü Paula Pinho, X hesabından yaptığı açıklamada Komisyonun, kesintinin nedenini saptayabilmek için İspanya ve Portekiz hükümetleri ile temas halinde olduğunu belirtti.

Pinho, sistemlerin tekrar çalışır hale gelmesi için gerekli protokollerin uygulamaya konulduğunu kaydetti.

Fransız elektrik iletim şebekesi (RTE), EFE’ye yaptığı açıklamada, Fransa’nın bazı bölgelerinde elektrik kesintisinin yaşandığını ancak hizmetin geri döndüğünü ifade etti.

“Sakinler bulundukları yerde kalsın” çağrısı
BBC’nin haberine göre Madrid Belediye Başkanı Jose Luis Martinez Almeida, sakinlere mümkün olduğunca bulundukları yerde kalmaları için çağrı yaptı.

Tüm yolları açık tutmak istediklerini dile getiren Almeida, bazı otoyol tünellerinin de kapatılmak zorunda kaldığını belirtti.

Almeida, sakinlerden yalnızca “gerçekten acil” durumlarda acil servisleri aramalarını istedi.

İspanya’daki elektrik şebekesi operatörü Red Electrica firması, “tarihte benzeri olmayan” bu durumun ardından, ülkede birçok bölgeye enerji sağlanmasının 6 ila 10 saati bulabileceğini açıkladı.

Portekiz Haber Ajansına (LUSA) göre Portekiz’in Bölgesel Uyumdan sorumlu Bakan Yardımcısı Manuel Castro Almeida, yaptığı açıklamada Portekiz’i etkileyen enerji kesintisinin siber saldırıdan kaynaklanabileceğini ve bunun İspanya, Fransa ve Almanya’yı da etkilediğini belirtti.

İspanya’da tren seferleri durduruldu

El Pais’in haberine göre, Madrid’deki bazı noktalarda sorunlar çıkması nedeniyle istasyonlara takviye kuvvet gelmesi talep edildi.

İspanya Demir Yolları, X üzerinden yaptığı açıklamada, tüm şirketlerin tren seferlerinin bir sonraki duyuruya kadar durdurulduğu ifade edildi.

Madrid Metrosundan yapılan açıklamada da kentteki tüm metro istasyonlarının kapatıldığı duyuruldu.

BBC’nin haberine göre Fransız elektrik iletim şebekesi (RTE), İspanya’nın enerji tedarikine yardımcı olunduğunu belirtti.

İspanya’nın bazı bölgelerinde elektrik sorunu çözülüyor

İspanya’daki elektrik şebekesi operatörü Red Electrica Espanola (REE), ülkenin bazı bölgelerindeki trafo merkezlerinde yaşanan sorunun çözüldüğünü duyurdu.

Açıklamada, elektrik sorununun mümkün olan en kısa sürede çözülmesi için çalışmalara devam edildiği aktaırldı.

İspanya’nın büyük elektrik şirketlerinden Endesa da Barselona şehrinin Maresme ve Garraf gibi bölgelerinde enerji sağlanmaya başlandığını kaydetti.

2006’da da Avrupa’da geniş çaplı elektrik kesintisi yaşanmıştı
4 Kasım 2006’da Fransa’dan başlayarak Almanya, Belçika, İtalya, İspanya ve Portekiz gibi ülkelerde büyük elektrik kesintileri yaşanmıştı.

15 milyondan fazla kişinin etkilendiği olayın yaşandığı ülkelerde ulaşım, sanayi ve günlük yaşamda ciddi aksaklıklar olmuş, elektrik yaklaşık 2 saat boyunca sağlanamamıştı.

Kesintiler nedeniyle havaalanlarında operasyonlar aksamış, trafik ışıkları çalışmamış ve elektrikli trenler durmuştu.

Avrupa Konseyinden yapılan açıklamada, elektrik kesintisinin sebepleri arasında güvenlik prosedürlerinin ve teknik araçların yetersizliği, diğer Avrupa iletim operatörlerinin bilgilendirilmemesi ve şebeke güvenilirliği ile işletilmesine yönelik yetersiz yatırımlar gösterilmişti.

Devamını Oku

Dünya

Letimbiotis: “Türkiye’nin limanları açmasına karşılık Türk iş adamlarına vize verilmesini önerdik”

Published

on

By

Rum Hükümet Sözcüsü Konstantinos Letimbiotis, Türkiye’nin limanlarını Güney Kıbrıs gemilerine açması karşılığında Türk işadamlarına AB vizesi verilmesi önerisini AB’ye yaptıklarını doğruladı.

Rum Sözcüs Letimbiotis, Rum Radyo Televizyon Kurumu RİK radyosuna bu sabah yaptığı açıklamada, Türkiye’nin limanlarını Güney Kıbrıs gemilerine açması karşılığında Türk iş adamlarına vize verilmesi şeklinde bir öneri yaptıklarını doğruladı.

Söz konusu önerinin, AB’nin Kıbrıs sorununa daha etkin müdahil olmasını sağlama çerçevesinde Rum Yönetimi Başkanı Nikos Hristodulidis’in çabaları çerçevesinde yapıldığını belirten Letimbiotis, Türkiye’nin limanlarını Güney Kıbrıs gemilerine açmasının ise Türkiye’nin bir yükümlülüğü olduğunu iddia etti.

Letimbiotis ayrıca, “AB-Türkiye çerçevesinin tam olarak güncellenmesi için çalıştıklarını, AB-Türkiye ilişkilerinin ilerlemesinin temelinde Türkiye’nin Kıbrıs’tan doğan yükümlülükleri ve uluslararası hukuka uyum sağlamasının olduğunu” da sözlerine ekledi.

Devamını Oku

Dünya

BM: “Bugün, Gazze’de insanlar hayatta kalamıyor”

Published

on

By

Birleşmiş Milletler (BM) İnsani İşler Koordinasyon Ofisi’nin (OCHA) işgal altındaki Filistin topraklarındaki kıdemli insani işler görevlisi Jonathan Whittall, Gazze’de gelecek günlerin kritik olacağını belirterek, “Bugün, Gazze’de insanlar hayatta kalamıyor.” dedi.

BM’nin “UN News” sitesindeki haberine göre, Whittall, Gazze’de gazetecilere mülakat verdi.

Whittall, “Gazze’de gelecek günler kritik olacak. Bugün, Gazze’de insanlar hayatta kalamıyor. Bombalar ve mermilerle öldürülmeyenler yavaşça ölüyor.” ifadelerini kullandı.

Gazze’de insani yardım kuruluşlarının, tedarik hatlarının yok olması nedeniyle sivillerin artan ihtiyaçları karşılayamadığını aktaran Whittall, hastanelerin yetersiz kaldığını, tıbbi malzemelerin de tükenmek üzere olduğunu kaydetti.

Whittall, yerinden edilen ailelerin barınacak yerinin kalmadığına dikkati çekerek, katı atıkların sokaklarda biriktiğini, temizlemek için malzeme olmadığını da belirtti.

Yakıt olmadan kurtarma çalışmalarının “imkansız olduğunu”, okulların yıkıldığını ya da kullanılamaz halde olduğunun altını çizen Whittall, “Gazze’de bugün hiçbir yer güvenli değil.” şeklinde konuştu.

– “Sınır tanımayan bir savaş” benzetmesi

“Siviller gibi insani yardım personeli, ilk yardım ekipleri ve gazeteciler de korunmalı ancak sınır tanımayan bir savaşta öldürülüyoruz.” diye konuşan Whittall, Gazze’deki durumun savaşa dahi benzemediğini vurguladı.

Whittall, “Gazze’deki insanlar bana bunun, gazeteciler tarafından her gün kayıt altına alınarak Filistinlilerin hayatının herkesin gözü önünde, apaçık kasıtlı olarak yok edilmesi gibi hissettirdiğini söylüyor.” ifadesini kullandı.

İnsani yardımın engellenmesinin silah olarak kullanıldığına dikkati çeken Whittall, “İnsani yardımdan yoksun bırakmak meşrulaştırılamaz ve bu asla silah olarak kullanılmamalı.” dedi.

Whittall, insani yardımların önündeki engellerin kaldırılması çağrısında bulundu.

– Gazze’de çocuklarda yetersiz beslenme oranı artıyor

OCHA’dan yapılan yazılı açıklamada, Gazze’nin kuzeyinde muayene edilen yaklaşık 1300 çocuğun 80’inde akut yetersiz beslenme görüldüğü kaydedilmişti.

Açıklamada, Gazze’de gıdanın ciddi oranda azaldığı, özellikle çocuklarda yetersiz beslenmenin hızlı artış gösterdiği vurgulanmıştı.

Devamını Oku

Trending

Reklam