Başbakan Ünal Üstel şahitliğinde, İçişleri Bakanlığı ile Kıbrıs Türk İnşaat Kooperatifi Ltd. arasında “Güzelyurt Yeni Sosyal Konut Projesi 1. Etap Yapım İşi Sözleşmesi” imzalandı.

Törende konuşan Başbakan Üstel, “Halkımıza söz verdiğimiz gibi 27 yıl aradan sonra hükümetimiz bu alanda somut adımlar atmaya başladı” ifadelerini kullandı.

Başbakanlık Basın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğünden yapılan açıklamaya göre, konuşmasında sosyal konut projelerinde bir dönem yaşanan duraklamaya dikkat çeken Üstel, şunları söyledi:

“Ne yazık ki yasadaki bazı eksiklikler nedeniyle projelerde bir duraklama dönemi yaşandı. Ancak yaptığımız yasal düzenlemelerle birlikte sosyal konut projeleri yeniden hız kazandı. Halkımıza söz verdiğimiz gibi, 27 yıl aradan sonra hükümetimiz bu alanda somut adımlar atmaya başladı.”

– Fazla başvuru halinde noter huzurunda çekiliş yapılacak

Güzelyurt’ta yapılacak sosyal konutlar için yarından itibaren başvuru alınmaya başlanacağını belirten Üstel, “Gençlerimiz, Güzelyurt Kaymakamlığına başvuruda bulunabilir. Başvuru sayısı kontenjandan fazla olursa, hak sahiplerini noter huzurunda yapılacak çekilişle belirleyeceğiz. Bir sonraki hedefimiz ise Alayköy Sosyal Konut Projesi’nin temelini atmak ve süreci başlatmaktır” dedi.

– Bu yıl gençlerimizin yılı olacak

Yılın başında ilan ettikleri hedefi hatırlatan Üstel, “Bu yıl gençlerimizin yılı olacak demiştik. Gençler için düşük faizli kredi paketleri hazırladık. Bu sayede gençlerimiz hem serbest piyasadan hem de hükümetin hayata geçirdiği sosyal konut projeleriyle ev sahibi olabilecek” şeklinde konuştu.

– Teşekkür Mesajı

Başbakan Üstel, Güzelyurt Yeni Sosyal Konut Projesi’nin hayata geçmesinde emeği geçen İçişleri Bakanlığına, Müteahhitler Birliği’ne ve Kıbrıs Türk İnşaat Kooperatifi Ltd.’ye teşekkür etti.

Kuzey Kıbrıs İşverenler Sendikası Başkanı Metin Arhun, Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nun yarın 2025 yılının ikinci asgari ücretini belirlemek için toplanacağına işaret ederek, Komisyon’un popülist ve siyasi hedefler olmadan, ayakları sağlam zemine basan bir sonuç üretmesi gerektiğini belirtti.

Kuzey Kıbrıs İşverenler Sendikası Başkanı Metin Arhun, Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nun yarınki toplantısı öncesinde sendikanın bazı tespitlerini paylaşmayı gerekli gördüklerini belirtti ve bunları şöyle sıraladı:

“1-Yasamıza göre asgari ücret dört kişilik bir ailenin geçim ücreti değildir. 22/1975 sayılı Asgari Ücretler Yasası’nın 2. maddesine göre ‘asgari ücret’, işçilere normal bir çalışma günü karşılığı olarak ödenen ve işçi ile eşinin ve bir veya iki çocuğunun ihtiyaçlarının karşılanmasından bahseder. Nitekim Komisyon, KKTC İstatistik Kurumunun yaptığı araştırmada tespit ettiği, KKTC deki ortalama aile kişi sayısı olarak 3,1 rakamını dikkate almaktadır.

2- 22/1975 sayılı Asgari Ücretler Yasası, asgari ücreti belirlerken sadece belirlenen hayat pahalılığı oranına bakılması gerektiğini içermez. Yasanın 4. Maddesi, Komisyonun asgari ücreti saptanırken, aşağıdaki esaslara dayanarak belirlenmesi gerektiğini anlatır. Bu esaslar ise yasamızda; Devlet Plânlama Örgütü ile Ticaret Bakanlığınca saptanan geçim indeksi; işçi ve ailelerinin insanca yaşam için gereksinmeleri; hayat pahalılığı ve genel seyir; çalışanların yasalara dayalı olarak elde ettikleri sosyal güvenlik menfaatleri; verimlilik, istihdam ve devamlılık gibi benzer ekonomik faktörler; çalışanların, ulusal gelirden sosyal adalete dayalı pay alabilmesi şeklinde yer alır.

3-Yıllar itibarıyla asgari ücret, reel anlamda aşırı yükselmiştir. 2020 Şubat ayında 485 stg. olan brüt asgari ücret, 2021 şubat ayında 436 stg., 2022 Şubat ayında 386 stg., 2023 Ocak ayında 600 stg., 2024 Ocak ayında 730 stg., 2025 Ocak ayında 993 stg.’ye (1.170 euro) yükselmiştir. Yani reel olarak İngiliz sterlini cinsinden son üç yılda yüzde 157 artmıştır.

4- Asgari ücretin aşırı artışı KKTC’nin rekabet edilirliğine ciddi olarak darbe vurmuş ve pek çok üretim çeşidi rekabet edebilirliğini yitirmiş, rekabet edemeyen sektörler, ya üretimini durdurmuş ya da küçülmek zorunda kalmıştır. Asgari ücret, Avrupa Birliği’nin pek çok ülkesinden yüksek hale gelmiştir. Aynı tarihte, KKTC de 1,170 euro olan asgari ücret, Polonya’da 1.091 euro, Portekiz’de 1.015 euro, Yunanistan’da 968 euro, Çekya’da 825 euro, Romanya’da 814 euro, Türkiye’de 708 euro, Macaristan’da ise 706 euro olarak uygulanmakta idi.

5- Üçüncü ülkelerden getirerek çalışma izinli olarak çalıştırılan kişilere uygulanacak Asgari ücretin, iaşe ve barınma sağlanan kişilere yönelik olarak yüzde 30-50 aralığında daha düşük olarak uygulanmasının önü açılmalıdır. Üçüncü ülkelerde gelen çalışanlara, işveren tarafından iaşe ve lojman sağlanmakla, ancak sağlanan bu imkanlar çalışanın ücretine mahsup edilememektedir. Bu ülkelerde uygulanan asgari ücret 80-150 euro aralığındadır. Bu dengesiz fark, ülkemize yönelik insan kaçakçılığı da hortlamıştır.”

Arhun ayrıca, “kamu kesimi çalışanlarına verilen brüt yüzde 17,9 maaş artışının, vergi kesintileri sebebiyle net maaşlara çok daha düşük (2/3) artış olarak yansıdığını” belirterek, “Asgari Ücret vergiden muaftır. Bu sebeple kamu kesimi maaşları ile aynı oranda bir artış hedefi varsa, bu oran net artış oranı dikkate alınarak belirlenmelidir.” ifadelerini kullandı.

Arhun, “Asgari Ücret Tespit Komisyonu, bu gerçeklerden hareketle, gerçek verilere dayalı, ülkemiz ekonomik şartlarını ve yasal zemini dikkate alarak, tüm kesimlerin ihtiyaçlarını göz ardı etmeden, popülist ve siyasi hedeflerle değil, ayakları sağlam zemine basan bir sonuç üretmelidir.” dedi.

Yüksek Yönetim Denetçisi (Ombudsman), Başbakan Yardımcılığı, Turizm, Kültür, Gençlik ve Çevre Bakanlığı’nın Girne Antik Limanı’nda Turizm Endüstrisi Teşvik Yasası ve Girne Antik Limanı Koruma ve Geliştirme Esasları Tüzüğü’ne aykırı hareket eden işletmeler konusunda kendisine verilmiş yetkileri kullanmadığını saptadı.

Girne Antik Limanı’nda kamuya açık alanları kullanan işletmelerden yasaya uygun biçimde geçici kullanım ücreti tahsil edilmesi konusunda gerekenin yapmadığı şikayetini araştıran Ombudsman, sözleşme imzalanan 19 işletmenin bakanlığa toplamda 297 bin 839 Euro borcu bulunduğunu tespit etti. Ombudsman, yasa ve tüzüklere uygun davranmayan bakanlığın, 27/2013 sayılı İyi İdare Yasası’nın Hukuka Uygun Davranma Yükümlülüğü ilkesine de aykırı hareket ettiğini belirtti.

Ombudsman, Faik Gencer’in Girne Antik Liman’daki işletmelerden kamuya açık alanlara yerleştirdikleri masalar için ücret tahsil edilmesi konusunda gereğinin yerine getirilmediği iddiasıyla yaptığı başvuru üzerine konuyu inceleyerek rapor hazırladı.

Başbakan Yardımcılığı, Turizm, Kültür, Gençlik ve Çevre Bakanlığı Müsteşarı’nın kendilerine 13 Kasım 2024 tarihine ait işletmelerin birikmiş olan borçlarının kapatılması adına hazırlandığını belirttiği bir genelge sunduğunun belirtildiği raporda, “Dairemize gönderilen genelgenin konu başlığı ‘Girne Antik Liman Geçici Yer Kullanım Ücreti Ödemesi’ olsa da yazının içeriği Limandaki yatlar ve balıkçı tekneleri ile ilgilidir. Ülkemiz turizminin en kıymetli noktalarından biri olan Girne Antik Liman’dan sorumlu olan Başbakan Yardımcılığı, Turizm, Kültür, Gençlik ve Çevre Bakanlığı’nın konuya yaklaşımının en hafif tabir ile özensiz olduğunu söylemek mümkündür.” denildi.

Girne Antik Liman’dan sorumlu olan Başbakan Yardımcılığı, Turizm, Kültür, Gençlik ve Çevre Bakanlığı’nın Turizm Endüstrisi Teşvik Yasası’na riayet etmeyen işletmeler konusunda yıllarca hiçbir işlem başlatmadığının kaydedildiği raporda, “Başbakan Yardımcılığı, Turizm, Kültür, Gençlik ve Çevre Bakanlığı’nın, 16/1987 sayılı Turizm Endüstrisi Teşvik Yasası ve Girne Antik Limanı Koruma ve Geliştirme Esasları Tüzüğü’ne aykırı hareket eden işletmeler konusunda kendisine verilmiş yetkileri kullanmadığı anlaşılmıştır. Başbakan Yardımcılığı, Turizm, Kültür, Gençlik ve Çevre Bakanlığı, Yasa ve Tüzüklere uygun davranmamış, 27/2013 sayılı İyi İdare Yasası’nın Hukuka Uygun Davranma Yükümlülüğü ilkesine aykırı hareket etmiştir.” ifadeleri kullanıldı.