Çocuk ve Ergen Psikiyatristi Dr. Erdem Beyoğlu ile Psikolog Süreyya Geylan Gürdal, çocuklarda “dijital bağımlılık” konusunda uyarı ve önerilerde bulundu.

Çocuk ve Ergen Psikiyatristi Dr. Erdem Beyoğlu ile Psikolog Süreyya Geylan Gürdal, toplumda ve çocuklar arasında giderek büyüyen “dijital bağımlılık” konusunda Türk Ajansı Kıbrıs (TAK) muhabirine konuştu.

Çocuk ve Ergen Psikiyatristi Dr. Erdem Beyoğlu, ekrana maruz kalmanın çocuklar üzerinde yarattığı fiziksel, iletişimsel ve duygusal etkilere ilişkin bilgi vererek, ekran kullanım süreleri ile ilgili tavsiyelerde bulundu.

Karne hediyeleri konusunda da konuşan Beyoğlu, “pahada hafif, geçirilen vakitte ağır” hediye tavsiyesinde bulundu, pahalı hediyeler verilmesi yerine birlikte yemeğe, tatile, gezmeye gidilmesini önerdi.

Milli Eğitim Bakanlığı Psikolojik Danışma, Rehberlik ve Araştırma Şubesi Sorumlusu, Psikolog Süreyya Geylan Gürdal da, çocuklara ekran sınırlaması getirilmesi gerektiğini ancak bu yapılırken çocukların keyifli vakit geçireceği aktivitelerin de planlanması gerektiğini söyledi.

-Beyoğlu: “Çocukların fiziksel, iletişimsel ve duygusal gelişimlerini bozuyor”

Çocuk ve Ergen Psikiyatristi Dr. Erdem Beyoğlu, dijital bağımlılık diye bir tanı olmadığını ancak konunun “araştırılmaya değer bir tablo” olarak var olduğunu kaydetti.

Beyoğlu, “giderek artan sürelerde ekran başında olmaya çalışma, ekran olmadığı zaman sinirlenme, içe kapanma, huzursuzluk, gerginlik hallerinin ortaya çıkması” gibi belirtiler gösteren dijital bağımlıların, ekran başında geçirdiği vakti başkalarına çarpıtarak anlattığını gözlemlediklerini belirtti.

Uzun süre ekrana maruz kalmanın çocuklar üzerinde yarattığı fiziksel, iletişimsel ve duygusal etkilerden de bahseden Beyoğlu, şunları kaydetti:

“Sürekli olarak ekrana maruz kalma çocukların en başta dil gelişimlerini bozuyor, iletişimsel becerilerini bozuyor. İletişimsel becerilerde, küçük yaş grubunda olan çocuklarda kelime hazinelerinin gelişimi ciddi anlamda etkileniyor. Dolayısıyla çocukların kendilerini daha az kelime ile ifade eden, konuşamayan bir hale geldiğini gözlemliyoruz.

Fiziksel gelişimlerini bozuyor. Fiziksel olarak kas – iskelet sistemlerinde bozulmalar oluyor, ağrılar, postür (duruş) değişiklikleri meydana geliyor.

Bilişsel, duygusal bozukluklarına yol açıyor. Duygusal anlamda daha içe kapanık, empatiden biraz daha uzak, daha yalnız bireyler haline geldiklerini görüyoruz.”

Hem kız hem de erkek çocuklarının oyunlara bağımlı olduğunu aktaran Beyoğlu, “Eskiden daha çok erkek çocukları oyunlara bağımlı oluyor diye düşünüyorduk. Ama fark ettik ki bebek giydirme oyunları da kız çocukları tarafından son derece revaçta.” dedi.

-“Hayatım boyunca hiçbir zaman bu kadar çok zeka testi istemedim”

Pandeminin dijital bağımlılıktaki etkisinden de bahseden Beyoğlu, “Pandemi dönemi maalesef çocuklarımızın zihinsel gelişimlerini, fiziksel gelişimlerini bozdu. Çocuklar cep telefonları ile tabletler ile daha haşır neşir olmaya başladı. Eğitimleri artık ‘Google classroom’ gibi şeyler üzerinden gelmekte… Üzülerek söylüyorum; pandemi ile birlikte çocukların akademik gelişimleri de bozuldu. Ortaokul veya lise çocuklarına 7 çarpı 9’u sorun, çocuklar artık bunu bilmiyor. Ben hayatım boyunca hiçbir zaman bu kadar çok zeka testi istemedim. Çünkü karşıma gelen çocuk bunları bilmiyor, bu zekasal bir yetersizlik mi yoksa pandeminin de etkisiyle eğitim sisteminin bir sonucu mu?” diye konuştu.

– “Aktiviteler son derece önemli”

Dijital bağımlılığın bir sorun olduğunu kaydederek ailelerin bu sorunla mücadele etmeleri gerektiğinin farkında olması uyarısında bulunan Dr. Erdem Beyoğlu, çocukların yaşlarına göre ekran kullanım sürelerinin düzenlenmesinin önemine vurgu yaptı.

-Süre önerileri

Beyoğlu, 0-3 yaş arası çocuklarda ekran kullanımını hiç tavsiye etmezken, 3-6 yaş arasına yarım saat, ilkokul çağına bir saat ve ortaokul çağına iki saat civarında ekran kullanım süresi önerdi.

“Bunu yapmak kolay değildir.” diyen Beyoğlu, bu noktada aktivitelerin önemine dikkati çekti. Beyoğlu, “Hiçbir çocuk jimnastik yaparken ‘Ben Youtube’a girmek istiyorum.’ demez; futbol oynarken ‘Ben Playstation oynamak istiyorum.’ demez. Dolayısıyla aktiviteler arttıkça çocukların ekran kullanım süreleri de gayriihtiyari bir şekilde sınırlandırılmış olur. Bu nedenle evet ekran süresini kısıtlayın ama daha önemlisi mutlaka yerine koyabilecekleri bir şeyler yerleştirin. Bunun da başında aktiviteler gelmekte. Aktiviteler son derece önemli.” ifadelerini kullandı.

-3/6/9/12 kuralı…

“3/6/9/12 kuralı”ndan bahsederek uygulanmasını öneren Dr. Beyoğlu bunu, “3 yaşından önce ekranla karşılaşmaması, 6 yaşından önce çocuğun kendine ait oyun konsolu ve teknolojik cihazının olmaması, 9 yaşından önce tek başına internet kullanımının olmaması, 12 yaşından önce de sosyal medya kullanmaması” olarak açıkladı.

-“Anne-babalar bazen karne hediyelerinde aşırıya kaçma eğiliminde”

Karne hediyesi konusunda da tavsiyede bulunan Dr. Beyoğlu, hediyelerin “pahada hafif, geçirilen vakitte ağır” olması gerektiğinin altını çizdi.

Beyoğlu, “Anne-babalar bazen karne hediyelerinde aşırıya kaçma eğilimindedir. Yeni, son model bir telefon, yeni bir Playstation gibi… Şubat tatilinde bu hediyeleri vermek çocuk için yeni bir heyecandır ve daha çok bunların başında vakit geçirmesi demektir. Okullar 15 gün sonra açılacak. Çocuk yeni okul dönemine yeni bir oyuncakla girmiş olacak ve çocuğun okula akademik ilgisi giderek azalacaktır. Özellikle şubat tatilinde bu tarz pahada ağır olan hediyeler yerine pahada hafif olan ama geçirilen vakitte ağır olan hediyeleri tercih ederiz. Birlikte yemeğe gidilmesi, birlikte tatile çıkılması, birlikte gezmeye gidilmesi gibi…” diye konuştu.

-Gürdal: “Telefon, ödül ve ceza olarak kullanılmamalı”

Milli Eğitim Bakanlığı Psikolojik Danışma, Rehberlik ve Araştırma Şubesi Sorumlusu, Psikolog Süreyya Geylan Gürdal da, dijital bağımlılıkta ekran kullanım süresinin giderek artacağı ve uyku, iştah, duruş bozuklukları, kilo alma, ders başarısında düşme, huzursuzluk, tedirginlik gibi sıkıntılar yaşanabileceği uyarısında bulundu.

Pandeminin ekrana maruz kalma durumunu arttırdığını söyleyen çalışmalara işaret eden Gürdal, çocuklara ekran sınırlaması getirilmesi gerektiğini ancak bu yapılırken keyifli vakit geçireceği aktivitelerin de planlanması gerektiğini söyledi.

Kullanıcı ile bağımlının farklı şeyler olduğunu belirten Gürdal, günümüzde teknolojik cihazların hiç kullanılmamasının mümkün olmadığını kaydederek doğru kullanımın önemine işaret etti. Gürdal, “Çok fazla zararlı içerik var. Ailelerin gözünü açık tutması gerekir. Çocuklar faydalı uygulamalara yönlendirilmeli, belki koruyucu programlar yüklenmeli, süre kısıtlamaları uygulanmalı, çocuklar farklı aktivitelere yönlendirmeli.” dedi.

Kötü amaçlı internet kullanımına değinen Gürdal, çocukların bilgilendirilmesi, ailenin ise kontrol etmesi gerektiğini kaydetti.

Telefonu ödül ve ceza olarak kullanmamak gerektiğini de söyleyen Gürdal, bu şekilde ekranın daha cazip hale geleceği uyarısında bulundu.

-“Söylediğimiz değil, yaptığımız önemlidir”

Ailelerin de uzun süre telefon kullandığını belirten Gürdal, ebeveynlerin çocuk için rol model olduğunu belirterek, “Söylediğimiz değil, yaptığımız önemlidir.” dedi.

Milli Eğitim Bakanlığı tarafından bu konuda bilinçlendirme çalışmalarının yapıldığını aktaran Gürdal, “Gerek rehber öğretmenler tarafından gerekse akademik uzmanlar tarafından okullarda eğitimler veriliyor.” dedi.

Telefon ve tabletleri “ucuz bakıcı” olarak niteleyen Gürdal, çocukların ekranı nasıl, ne kadar ve ne amaçla kullandığının denetlenmesi gerektiğini vurguladı.

Bu gece Miraç Kandili…

Din Görevlileri Derneği Başkanı Gökan İnik, Miraç Kandili nedeniyle yayımladığı mesajda, “Bu kutlu gecede kalplerimiz bu güzel duygularla dolsun. Allah’ın hidayeti, rahmeti ve bereketinin hiç eksik olmaması temennisi ile Miraç kandilinin milletimize ve tüm İslam âleminin birlik ve beraberliğine vesile olmasını Rabbimden niyaz ederim.” dedi.

Üç ayların birincisi olan Recep ayının 27. gecesinin Miraç Kandili olduğunu hatırlatan İnik, bu mübarek geceye erişmenin mutluluğunu ve heyecanını yaşatan Allah’a şükretti.

İnik mesajında, Miraç Kandili’yle ilgili şu bilgileri de paylaştı:

“Miraç; Hz Muhammedîn (s.a.s) insanlığı İslam’a davet sürecinin en zor yıllarında, bir gece Mescid-i Haramdan, Mescidi Aksa ’ya oradan da zaman ve mekân sahibi, Yüce Mevla’nın sonsuz ayet ve kudretini müşahede etmek için yaptığı manevi ve ulvi bir yolculuktur. Bu yolculuk pek çok ilahi hikmet ve bereketi içinde barındırır. Günde beş kez ilahi huzura çıktığımız, dua ve niyazlarımızla Rabbimize yöneldiğimiz, Peygamber efendimizin de ‘Namaz müminin miracıdır’ diye ifade ettiği namaz, bu mübarek gece emredilmiştir.

Miraç, yücelmeyi ifade eder. Miraç her şeyden önce yükselme yollarının yegâne sahibinin Yüce Allah olduğunun bilincine varabilmektir. Miraç, elemi, kederi, çaresizliği ve ümitsizliği bir kenara bırakarak yeniden yola koyulmanın adıdır.

Miraç; her zorlukla beraber bir kolaylığın olduğuna inanmayı, Rabbimizin rahmetinden asla ümidi kesmemeyi öğretir. Miracı anlayan mümin, zamanın ve mekânın yegâne sahibi olan Yüce Allah’ın birliğine, büyüklüğüne ve sonsuzluğuna şahitlik eder. Miracı model alan toplum, hak, adalet, dürüstlük, merhamet, kardeşlik ve fedakârlık gibi erdemlerle yücelir.”

Başbakanı Ünal Üstel ve Şampiyon Melekleri Yaşatma Derneği Başkanı Ruşen Karakaya, İngiltere’nin başkenti Londra’da Şampiyon Melekler anısına düzenlenen ağaç dikme etkinliğine katıldı.

Trent Park’ta gerçekleştirilen etkinlik, 2023 yılında Kahramanmaraş’ta meydana gelen depremde Adıyaman’da hayatını kaybeden Şampiyon Melekler’in anısını yaşatmak amacıyla düzenlendi. Etkinlik, hem hüzün hem de dayanışma duygularıyla Kıbrıslı Türk toplumu için anlamlı bir buluşmaya sahne oldu.

Törene KKTC Başbakanı Ünal Üstel ve eşi Zerrin Üstel’in yanı sıra Türkiye Cumhuriyeti Londra Büyükelçisi Osman Koray Ertaş, KKTC Londra Temsilcisi Çimen Keskin, Barking Milletvekili Nesil Çalışkan, Enfield Milletvekili Feryal Clark, Enfield Belediye Başkanı Mohammad Islam, Belediye Lideri Ergin Erbil, Şampiyon Melekleri Yaşatma Derneği Başkanı Ruşen Karakaya, bölge meclis üyeleri, sivil toplum kuruluşları temsilcileri ve toplum üyeleri katıldı.

Başbakan Ünal Üstel’den Duygu Yüklü Konuşma

KKTC Başbakanı Ünal Üstel, törende yaptığı konuşmada hem depremde kaybedilen canlara duyulan derin üzüntüyü hem de adalet mücadelesine olan kararlılığı dile getirdi:

“Bugün, Şampiyon Meleklerimizin anısını yaşatmak için önemli bir etkinlikte bir aradayız. Biliyorsunuz, 6 Şubat’ta Anavatan Türkiye’mizde asrın felaketi yaşandı. Bu felaket, 11 ilimizi etkiledi ve 50 binin üzerinde insanımızı kaybettik. Biz, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti olarak Şampiyon Meleklerimizi, öğretmenlerimizi ve insanlarımızı yitirdik. Hepsine Allah’tan rahmet, ailelerine sabır diliyorum. Ayrıca, Yüce Türk milletinin bir daha böyle büyük felaketler yaşamamasını temenni ediyorum.

6 Şubat sabahı saat 04.06’da KKTC halkı olarak Anavatanımız Türkiye Cumhuriyeti halkıyla tek yürek olduk. İlk andan itibaren arama kurtarma çalışmalarına başladık. İş insanlarımız, yardımlarını Türkiye’ye ulaştırmak için adeta seferber oldu. Milyonlarca lira değerindeki  araç, makine ve malzemeyi deprem bölgelerine gönderdik.

Biz KKTC hükümeti olarak, muhalefet ve iktidar ayrımı gözetmeden, birlik içinde hareket ettik. Türkiye Cumhuriyeti’nin desteğiyle uçak kiralayarak Adıyaman’a gittik ve çocuklarımızı kurtarma çalışmalarına katıldık. Ne yazık ki çocuklarımızı kurtaramadık, ancak hiçbirini orada bırakmadık. Tüm çocuklarımızı KKTC’ye getirerek anılarına sahip çıktık.

O günden itibaren, KKTC’de yaşayan halkımız dayanışma içinde, her alanda çocuklarımızın anısını yaşatmaya başladı. Bugün burada da Şampiyon Meleklerimizin adını sonsuza dek yaşatmak için toplandık. Biz çocuklarımıza söz verdik: Unutmayacağız ve unutturmayacağız.

‘Bu mücadelemizden asla vazgeçmeyeceğiz’

Doğal afetler ne yazık ki her zaman yaşanabilir, ancak bu afetleri felakete dönüştüren insanoğludur. Biz, kaybettiğimiz çocuklarımızın anısını yaşatmak ve başka çocukların hayatlarının tehlikeye atılmaması için mücadele ediyoruz. Türkiye Cumhuriyeti’nde çocuklarımızı kaybettiğimiz otelin sahiplerine karşı başlattığımız hukuk mücadelesinde iki yıl boyunca büyük bir çaba gösterdik. Türkiye Cumhuriyeti’nin adaletine güveniyoruz. Bugüne kadar verilen en ağır cezanın verilmiş olması önemli bir adım olsa da hedefimiz, müebbet hapis cezasına ulaşmak. Bu mücadelemizden asla vazgeçmeyeceğiz.

Bugün burada, Londra’daki toplumumuzla birlikte olduğum için gurur duyuyorum. Bu etkinliği düzenleyen başta EuroMed Direktörü Hasan Gazi olmak üzere, destek veren Enfield Belediyesi yetkililerine ve toplumumuzun tüm değerli üyelerine gönülden teşekkür ediyorum. Birlikte daha güçlüyüz.”

Şampiyon Melekleri Yaşatma Derneği Başkanı’ndan Adalet Vurgusu

Etkinlikte konuşan Şampiyon Melekleri Yaşatma Derneği Başkanı Ruşen Karakaya ise, yaşanan acının büyüklüğüne ve adalet mücadelesinin önemine dikkat çekti:

“İki yıldır çocuklarımızın adaletini sağlamak için mücadele ediyoruz. Biz spor müsabakası için gönderdiğimiz yerde, mezar olarak inşa edilen bir otelde çocuklarımızı kaybettik. Bu sadece bizim değil, tüm insanlığın ortak mücadelesidir. Adalet yerini bulana kadar mücadelemizden vazgeçmeyeceğiz. Bugün burada dayanışmayı görmek bize güç verdi. Destek veren herkese teşekkür ediyorum.”

Londra’da Dayanışma Mesajı

Etkinlikte Barking Milletvekili Nesil Çalışkan, Enfield Belediye Lideri Ergin Erbil, Enfield Belediye Başkanı Mohammad Islam ve Kıbrıs Türk Dernekleri Konseyi Başkanı Kenan Nafi de konuşma yaparak, acıyı paylaştıklarını ve adalet için dayanışmanın önemine vurgu yaptılar.

Şampiyon Melekler anısına dikilen ağaçlar, Londra’daki Kıbrıslı Türk toplumu için dayanışmanın, mücadelenin ve anıların yaşatılmasının bir sembolü olarak anlam kazandı.