Cumhuriyet Meclisi Genel Kurulu’nda milletvekillerinin güncel konuşmalarına yer veriliyor.

Genel Kurul’da güncel konuşmalar öncesinde, Ulusal Birlik Partisi (UBP) İskele Milletvekili Emrah Yeşilırmak’ın yasama dokunulmazlığının kaldırılması istemini incelemek üzere oluşturulan özel komite başkanlığının Komite’nin Genel Kurul çalışmaları devam ederken çalışabilmesine olanak sağlamak için tezkere oy birliğiyle kabul edildi.

Ardından Lefkoşa Bağımsız Milletvekili Hasan Tosunoğlu’nun yasama dokunulmazlığının kaldırılması istemini incelemek üzere oluşturulan özel komitenin başkan ve başkan vekili seçimine ilişkin tezkeresi bilgiye sunuldu. Buna göre, Komite Başkanlığına oy birliğiyle UBP Milletvekili Hasan Taçoy, Başkan Vekilliğine ise oy birliğiyle Cumhuriyetçi Türk Partisi (CTP) Milletvekili Ürün Solyalı seçildi.

Güncel konuşmalar, CTP milletvekilleri Devrim Barçın, Ongun Talat ve Erkut Şahali’nin konuşmalarıyla başladı. Maliye Bakanı Özdemir Berova ise hükümet adına milletvekillerine yanıt verdi.

– Barçın: “Kamu maliyesi batmıştır. Veriler geminin karaya oturduğunu gösteriyor”

Genel Kurul’da ilk olarak CTP Lefkoşa Milletvekili Devrim Barçın söz aldı. Barçın, Türkiye Cumhuriyeti ve KKTC arasında imzalanan İktisadi ve Mali İş Birliği Protokolü hakkında konuşarak, imzalanan bu protokollerde yer alan hükümlerin hükümet tarafından uygulanmadığını öne sürdü. Barçın bunun, 2024 ve 2025 yılı protokollerinde yer alan hükümlerin değişmemesinden görülebileceğini belirtti.

Barçın, Türkiye ile ilişkilerin hiçbir dönemde olmadığı kadar “sağlıksız” olduğunu ileri sürerek, protokolde Türkiye Cumhuriyeti tarafından kamu maliyesi desteklenme fonunda düşüş yapıldığına dikkat çekti. Barçın, bunun sebebinin “Türkiye’nin umudu kesmesinden kaynaklı olduğunu” söyledi.

Maliye’nin sitesinden erişilebilecek aralık ayı gerçekleşme verilerine değinen Barçın, Maliye Bakanlığının Taşınmaz Mal Komisyonu’na yaptığı ödemelerin neden Türkiye Cumhuriyeti tarafından ödenmiş gibi gösterildiğini sordu. Söz konusu verilere göre 2 aydır 1 milyardan fazla açık verildiğini de kaydeden Barçın, “Kamu maliyesi batmıştır. Bu veriler geminin karaya oturduğunu net bir şekilde bize göstermektedir.” dedi.

Daha önce verilen sözlerin tutulmadığını savunan Barçın, iddiasını desteklemek için Maliye Bakanı Özdemir Berova’nın daha önce Meclis’te yaptığı bir konuşmayı telefondan dinletmesi üzerine, Bakan Berova eylemin içtüzüğe aykırı olduğu gerekçesiyle tepki gösterdi. Barçın, Harita Dairesi ve Din İşleri Dairesi’ne yapılan atamalara ilişkin sormuş oldukları sorulara halen yanıt verilmediğini belirtti.

Verilen sözlerin tutulmaması durumunun protokollere ve diğer işlere de yansıdığı görüşünü paylaşan Berova, Başbakan Ünal Üstel’in “asgari ücretin Güney’den daha fazla olduğu” yönündeki bir ifadesine tepki gösterdi; bunun doğru olmadığını savundu.

– Bakan Berova: “Protokoller Türkiye ile istişare halinde yürütülüyor”

Maliye Bakanı Özdemir Berova da, Milletvekili Barçın’ın ardından söz alarak, İktisadi ve Mali İş Birliği Anlaşmaları’nın sağlıksız olduğu iddialarının “külliyen yalan” olduğunu ifade etti. Berova, bu protokollerin sürekli bir istişare halinde yürütüldüğüne dikkat çekti.

Berova, 2025 yılı protokolünün içeriğinin 2024 yılındaki protokolle aynı olduğu yönündeki iddiasına yanıt vererek, bunun protokol imza dönemlerinden kaynaklı olduğunu belirtti. Berova, bu gibi sorunların önüne geçebilmek adına, protokollerin mali yıla uygun hale getirilmesi ve bir yıldan daha uzun sürecek şekilde yapılmasına yönelik talepleri olduğunu ve bu taleplerinin makul görüldüğünü kaydetti.

Berova, 2025 yılı İktisadi ve Mali İş Birliği Anlaşması miktarının, 2024 yılından kalan miktarla birlikte tarihi bir miktar olan 21 milyar TL olarak sonlandırıldığını ve bu kaynağın 2025 Aralık’a kadar geçerli olduğunu söyledi. Berova, bu kaynağın harcanacağı hastanelerin yapımı, yolların yenilenmesi, mobil elektrik santralinin alımı, akaryakıt navlun desteği, Kıb-Tek bakım onarım gibi çalışma ve projeleri sıralayarak, Barçın’ın bahsettiği kalemdeki düşüşün sebebinin bütçenin bu projelere kayması olduğunu belirtti.

Taşınmaz Mal Komisyonu’na (TMK) yapılan ödemelere ilişkin verilerin Maliye’nin sitesinde nasıl yer aldığına bakacağını söyleyen Berova, bu kapsamdaki ödemelerin yüzde 50’sinin kamu maliyesi, yüzde 50’sinin de Türkiye tarafından karşılandığını açıkladı. TMK davalarına ilişkin ödemelerin de yapılıyor olduğunu söyleyen Berova, Doğu Akdeniz Üniversitesi eski rektörlük binasının ödemesinin de yapılarak, bu davanın kapatıldığını duyurdu. Berova, 2022 yılı ödemelerine başlama planları olduğunu belirtti.

– Talat: “Sizin sahip çıkamadığınız değerlere biz sahip çıkıyoruz”

CTP Girne Milletvekili Ongun Talat ise, Berova’nın, Devrim Barçın’ın ses kayıt dinleterek içtüzüğe aykırı davrandığı gerekçesiyle sormuş olduğu bir soruyu cevap vermemesini eleştirdi.

Talat, Türkiye Cumhurbaşkanı Başdanışmanı’nın Başbakan Ünal Üstel’e yönelik sarf ettiği ifadelere işaret ederek, bu duruma gelinmesinde hükümeti sorumlu tuttu. Başbakan Üstel’in Türkiye’ye gittiğini ancak bir sonuç elde etmediğini savunan Talat, Ercan Havalimanı’nda neden “coşkulu” bir karşılama yapıldığını sorguladı.

Bir “elini verip kolunu kaptırma” durumu yaşandığını ve bundan UBP’lilerin de rahatsız olduğunu ileri süren Talat, hükümetin bu konudaki tutumuna eleştirilerde bulundu; “Sizin sahip çıkmadığınız değerlere Başbakan da dahil olmak üzere, biz sahip çıkıyoruz.” dedi.

Ülkede hazırlanmamış bazı yasa tasarıları olduğunu daha önce tespit ettiklerini ve bazı “ısmarlama” yasa tasarılarına yönelik komitede yaşadıklarını anlatan Talat, Milli Eğitim Bakanlığı ve Türkiye’nin Lefkoşa Büyükelçiliği’ne bağlı öğretmenler arasında bir ayrım yaşanmaya başlandığını savundu; Bakan’ın “her şey kontrol altında.” ifadesine tepki gösterdi, “başörtüsü krizi”ni örnek gösterdi.

Milletvekili Talat, çıkarılması gereken sonucun “kuklaların derhal iş başından gitmesi” olduğunu söyledi, CTP’nin tek başına iktidar olarak, iradeyi ele almasının UBP’lilere de iyi geleceğini savundu.

– Berova: “Başbakan ve UBP’nin iradesi tam ve eksiksiz”

CTP Milletvekili Ongun Talat’a yanıt veren Maliye Bakanı Özdemir Berova, Başbakan Ünal Üstel ve UBP’nin iradesinin tam ve eksiksiz olduğunu vurguladı.

Berova, hükümetin ülke sorunlarına karşı iradesini tam olarak ortaya koyduğunu ve koymaya devam edeceğini belirterek, Talat’ın açıklamalarını “talihsiz” olarak nitelendirdi.

UBP’nin 20 bine yakın üyesi olan bir parti olduğuna dikkat çeken Berova, “İradeye sahip çıkacağız.” diyen CTP’nin kongrelerinin kaç kişiyle gerçekleştiğinin bilindiğini ifade etti.

CTP Milletvekili Doğuş Derya, yerinden söz alarak, Bugün Kıbrıs Gazetesi’nin ülkedeki kara para ilişkilerine dair yayımladığı habere işaret etti; Bakan’ın bunları bir suç duyurusu olarak kabul edip, bir girişimde bulunup bulunmayacağını sordu. Derya, kara paraya ilişkin suçların özellikle kumarhanelerde işlendiğini görüldüğünü ifade etti; bunların Maliye Bakanlığı’nın sorumluluğu olduğunu belirtti.

Bunun üzerine Berova, kara paranın aklanmasına ilişkin Suç Gelirlerini Önleme Yasası’nın son halinin yürürlüğe girmesiyle birlikte, çevre ülkelerin önünde bir durumda olunduğunu kaydetti. Ülkedeki para hareketlerinin yakın bir şekilde takip edildiğini belirten Berova, Maliye Bakanlığı altındaki Mali Bilgi Edinme Birimi (MABEB) ve polisin mali suçlarla ilgilenen biriminin çalışmalarını sürdürdüğünü söyledi. Berova, söz konusu haberle ilgili de bir değerlendirme yapılacağını ifade etti.

– Şahali: “Ya geri adım atacaksınız, ya da geri adım atmak zorunda kalacaksınız”

CTP Gazimağusa Milletvekili Erkut Şahali de “Susma, sustukça sıra sana gelecek” başlıklı bir konuşma yaptı.

Şahali, konuşma başlığına dikkat çekerek, CTP olarak hak arayanın yanında olduklarını vurguladı, UBP için bunun geçerli olmadığını savundu.

Berova’nın “tam irade” ifadesinin doğru olmadığı görüşünü paylaşan Şahali, Başbakan Ünal Üstel’in parti ve hükümetin başına gelme sebebinin “Türkiye’nin tercihi” olmasından dolayı olduğuna yönelik söylemleri paylaştı.

Türkiye Cumhurbaşkanı Başdanışmanı’nın ifadelerinin rencide edici olduğunu söyleyen Şahali, hükümetin bu konudaki tutumunu eleştirdi. Şahali, Cumhurbaşkanı Ersin Tatar’ın yaptığı açıklamalarda da “Türkiye’nin desteğini almak için Kıbrıs Türk toplumuna saldırdığını” ve kendileri ihanetle suçladığını savunarak, partililerin Tatar’la hemfikir olup olmadığını sordu.

Milletvekili Şahali, Ercan Havalimanı’nın yapılış sürecine yönelik de eleştirilerde bulunarak, hükümetin yüklenici firmaya laf geçiremediği için Türkiye’den yardım istediğini ileri sürdü. “Yap-işlet-devret projesi nasıl Türkiye’nin yatırımı olur?” diye soran Şahali, Kıbrıs Türk halkının yatırımlarıyla yapılan bir havalimanının Türkiye Cumhuriyeti’nin yatırımı olarak lanse ediliyor olmasına tepki gösterdi; bunun “beceriksizlik” olduğunu söyledi.

“Biz Kıbrıs Türk halkı bu adada varız diye, Türkiye bu ada üzerinde söz sahibi olmuştur.” diyen Şahali, bunu hatırlanması gerektiğini belirtti. Şahali, “Gelin kendi göbek bağımızı kendimiz keselim.” dedi.

Ülkede devam eden laiklik tartışmalarına değinen Şahali, Anayasa’ya uymakla yükümlü olunduğunn altını çizdi, “Ya geri adım atacaksınız, ya da geri adım atmak zorunda kalacaksınız.” dedi.

– Berova: “Fikir ayrılıklarımızın olması demokrasinin bir gereği”

Maliye Bakanı Özdemir Berova, Milletvekili Şahali’nin konuşmasına yanıt vererek, hükümetin ve partinin CTP’ye ilişkin olarak “ihanet” türünde bir duygusu olmadığını, ciddi fikir ayrılıkları olduğunu ve bunun demokrasinin bir gereği olduğunu kaydetti.

UBP Genel Başkanı, Başbakan Ünal Üstel’in 10 binin üzerinde yüzde 65 oy alarak UBP’nin Genel Başkanı olduğunu belirten Berova, CTP’nin son dönemlerde başkanını seçimlerle seçmediğini hatırlattı. Şahali, CTP’den gelen tepkilerin “benzer coşkulu duyguların yaşanmamasının eksikliğinden kaynaklı olabileceğini” dile getirdi.

Berova, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Başdanışmanı’na gerekli cevabı Başbakan Ünal Üstel’in verdiğini kaydederek, Başbakan’ın Kıbrıs Türk halkının mücadele yıllarında gazi ünvanını kazandığını belirtti.

Şahali, son olarak yerinden söz alarak, görevden alınan Hamitköy İmamı’nın İlahiyat Koleji’ne öğretmen olarak atanmasına ilişkin bir iddia olduğunu kaydetti, Berova’dan bunun takibinin yapılmasını talep etti.

TAK