İki yasa tasarının oy birliğiyle kabulünün ardından güncel konuşmalarla devam eden Cumhuriyet Meclisi Genel Kurul toplantısı tamamlandı.
Güncel konuşmalarda milletvekilleri çeşitli konulara değinerek, tespit ve eleştirilerini paylaştı.

-Akpınar
Demokrat Parti (DP) Girne Milletvekili Serhat Akpınar, “Müzakere süreci ve KKTC” konulu güncel konuşma yaptı.
Kıbrıs sorununda son gelişmelere işaret eden Akpınar, Yeşil Hat ticaretine değinerek ticaretin son 20 yılda beklendiği gibi gelişmediğini söyledi. Bunun Kıbrıslı Rumların tutumundan kaynaklandığını ifade eden Akpınar, Kıbrıs Rum Lideri’nin açıklamalarına işaret etti.
DP’nin Annan Planı sürecinde referanduma destek verdiğini ancak “evet” ya da “hayır” oyunu desteklemediğini dile getiren Akpınar, tutumlarını sürdürdüklerini belirtti.
KKTC’nin ilanında okunan Bağımsızlık Bildirgesi’ne bağlılıklarını da sürdürdüklerini anlatan Akpınar, amacın Kıbrıs Türkü’nün varlığının devamını sağlamak olduğunu ifade etti.
Akpınar konuşmasında Bağımsızlık Bildirgesi’ni de okudu.

-Uluçay
Cumhuriyetçi Türk Partisi Gazimağusa Milletvekili Teberrüken Uluçay “Çarşı, ekonomi ve siyaset” başlıklı güncel konuşma yaptı.
Amerika’nın Kanada, Meksika ve Çin’e koyduğu ek vergilere işaret eden Uluçay, bunun uluslararası ticarette nasıl gelişmelere neden olacağının henüz bilinmediğini söyledi.
Uluçay, bu süreçte ortaya çıkan avantaj ve dezavantajların iyi yönetilmesi gerektiğini anlattı.
Enflasyon rakamlarına işaret eden Uluçay, Türkiye’nin Arjantin, Suriye gibi ülkelerden daha fazla enflasyon yaşadığını belirtti.
KKTC’deki enflasyon oranlarına da değinen Uluçay, enflasyonun açıklanan rakamların çok üzerinde olduğunu savundu, KKTC’de ileriki günlerde açıklanacak ocak ayı enflasyonun da öngörülenden daha fazla olacağını belirtti.
Ülkelerin turizm gelirleri değinerek, turist sayısında 2024 yılında rekor kıran Güney Kıbrıs’ın ve alanda lider pozisyondaki İspanya’nın turizm gelirleri hakkında bilgiler veren Uluçay, bu ülkelere giden turist sayısıyla artan turizm gelirlerinin izlenen politikanın başarılı olduğunun göstergesi olduğunu vurguladı, turistlerin başında İngilizler bulunduğuna dikkat çekti. Türkiye’nin turist sayısında da ciddi bir artış olduğunu kaydeden Uluçay, Türkiye’nin 2025 yıl hedefinin 70 milyon turist, 70 milyar dolar gelir olduğunu paylaştı. Uluçay, Türkiye’ye en fazla gelen turist kategorisinin ise başka ülkelerde yaşayan Türkiye vatandaşları olduğunu ekledi.
KKTC İstatistik Dairesi’nin verilerine göre, 2022 yılında 1 milyar 162 milyon dolar olan turizm gelirlerinin 2023 yılında 1 milyar 707 milyon dolara çıktığını belirten Uluçay, kara kapılarından, hava ve deniz kapılarından gelen yolcuların harcamalarındaki artış olduğunu söyledi. Uluçay, konaklama sayılarını da paylaşarak, bununla ilgili bir projeksiyon yapılması gerektiğini kaydetti.
Uluçay, GKRY’den KKTC’ye geçen insan sayısının bu kapsamda en büyük etkiyi yarattığını belirtti; verilere göre turizmdeki 2024 gelirlerinin daha az olacağının görüldüğünü söyledi.
KKTC olarak 2025 yılının “bu kısır döngüden kurtulmak için iyi değerlendirilmesi gerektiğini” ifade eden Uluçay, bu amaçla Türkiye’de olduğu gibi, yurt dışında yaşayan Kıbrıslı Türklerin ülkeye turist olarak gelmesi için çalışılabileceğini dile getirdi, bunun yanında İngiltere pazarına odaklanması gerektiğini vurguladı.

– Talat
CTP Girne Milletvekili Ongun Talat ise “KIB-TEK sayaç ihalesi ve arka planda yaşananlar” başlıklı konuşma yaptı.
Talat, ulaştığı bazı belgelerin, Türkiye’de yargılanan iş insanı Aziz İhsan Aktaş’ın sahibi olduğu Elif LPG’nin Kıb-Tek’e elektronik sayaç alım ihalesinde şaibe karıştırdığını ortaya çıkardığını iddia etti.
Talat, Kıb-Tek’e dört farklı tipte sayaç için açılan ihaleye iki farklı şirketin teklif verdiğini hatırlattı; teklife az ücret veren firmanın ise daha sonra ihaleden çekildiğini savundu.
İhale sürecinde Kıb-Tek’ten bir bilirkişi raporu alındığını ancak bu raporun daha sonra ortadan kaybolduğunu öne süren Talat, raporun artık erişebilir olmamasının sebebinin “teknik şartname tarafından talep edilen testlerin eksikliklerini yazması olduğu” iddiasında bulundu. Kıb-Tek’ten Merkez İhale Komisyonu’nun yeni bir bilirkişi raporu talep ettiğini söyleyen Talat, “ısmarlanan yeni bir bilirkişi raporu” ile uygunluk görüşü alındığını savundu.
Milletvekili Talat, “Adrese teslim ihale böyle yöntemlerle yapılır.” dedi. Ongun Talat, EL-SEN’in sürece ilişkin mali polise başvuruda bulunduğunu kaydetti.
Daha önce ülkede yaşanan “ihalesiz akaryakıt alımı süreci”ne benzer süreçlerin sayaçlar için de yaşandığını savunan Talat, bunun da halkın sırtına yüklenileceğini iddia etti. Talat, birinci sorumlunun Başbakan olduğunu söyleyerek, bu konuda Başbakan’dan izahat talep etti.

– Savaşan
Ulusal Birlik Partisi (UBP) Milletvekili Ahmet Savaşan ise CTP Milletvekili Filiz Besim’le katıldığı Azerbaycan’ın Bakü şehrinde yapılan Türk Devletleri Parlamenter Asamblesi (TÜRKPA) Sağlık Komisyonları Başkanları ikinci toplantısı hakkında bilgiler paylaştı.
Savaşan, 21 Ocak’ta yapılan toplantıda ülkeyi temsil ettiklerini kaydederek, toplantıda “İklim Değişikliği ve Sağlık: Yasamanın Rolü ve Müdahalesi” konusunun ele alındığını belirtti.
Savaşan, toplantıdaki konuşmasında iklim değişikliğinin risklerine dikkat çektiğini ve iş birliği çağrısında bulunduğunu kaydetti. Savaşan, iklim değişikliğiyle mücadelede yapılması gerekenleri de aktardığını ifade ederek, bunlara örnekler verdi.
Ülkelerin yasama organlarının bu kapsamda yapacağı çalışmalar ve alacağı tedbirlerin öneminin de toplantıda vurgulandığını belirten Savaşan, toplumda bilincin artırılması, bilgi ve kaynak paylaşımı gibi atılması gereken adımları sıraladı.
Milletvekili Savaşan, çevre politikalarının sağlık politikalarıyla entegre edilmesinin bu anlamda atılabilecek en önemli adım olduğunu söyledi; Meclis’e büyük görevler düştüğünü ifade etti.
Savaşan, iklim değişikliği şubesi kurulması için çalışmalara hız verildiği, gelecek günlerde Türkiye Şehircilik Bakanlığı ile yapılacak protokolün bir maddesinin iklim değişikliği hakkında olacağı ve tüm bakanlıklar ve paydaşların yer alacağı özel bir komite kurulacağı gelişmelerini de paylaştı.

– Besim
Söz konusu toplantıya katılan Filiz Besim de, Meclis Başkanı Ziya Öztürkler’in talebi üzerine söz aldı.
Besim, Meclis Sağlık Komitesini temsilen oraya gittiklerini kaydederek, bu önemli konunun Türk Devletleri sağlık komiteleri tarafından ele alınarak, yasama organlarının neler yapabileceğinin tartışıldığını belirtti.
Alınması gereken ciddi dersler olduğunu söyleyen Besim, konunun “samimi olarak” gündeme taşınması ve gerekli yasaların çıkarılması temennisinde bulundu; konunun multidisipliner yönüne dikkat çekti.

– İncirli
CTP Milletvekili Sıla Usar İncirli de “Hükümetin Kalkınma Planına genel bir bakış” başlıklı bir konuşma yaptı.
İncirli, ülkenin kalkınmasına ilişkin bir plana olan ihtiyacı uzun zamandan beri söylediklerini kaydederek, ekonomik kalkınmanın yanında refahın adil paylaşımın da önemli olduğuna dikkat çekti, bunun için de demokrasi ve eşitliğin öneminin altını çizdi.
Hükümetin paylaştığı beş yıllık kalkınma planına ilişkin bir takım değerlendirmelerde bulunan İncirli, söz konusu planda nüfus verilerinin yer almadığını ve bu veri olmadığı takdirde kalkınma planının yapılamayacağını savundu.
İncirli, bunun yanında, planda ifade edilen hedeflerin denetim sonucunda elde edilen tespitler ve somut projelerden eksik olduğu eleştirisinde bulundu; “Ancak yurttaşlar dilek ve temennilerde bulunur, devletler bundan daha iyisini yapmalıdır.” dedi.
Milletvekili İncirli, “turizmde yerli üretim ürünlerinin artırılmasına” yönelik planda yer alan ifadeyi de paylaşarak, kalkınma için ithalat-ihracat dengesinin oluşturulmasının önemine dikkat çekti. İncirli, turizmde yerli üretimin kullanımının ihracatla eşdeğer olduğunu, bunun şart olarak konulması ve denetlenmesi gerektiğini kaydetti.
Organize sanayi bölgelerindeki çevre problemine de değinen İncirli, bunun ülkenin en önemli sorunlarından biri olduğunu belirterek, bu bölgelerdeki çöplerin bertarafına ilişkin çalışmaların yapılması çağrısında bulundu. İncirli, aynı kirliliğin inşaat alanlarında da olduğunu, inşaat sahiplerinin bu konuda sorumluluk almaktan kaçındığını söyledi.
Eğitim ve sağlık alanlarında landa yer alan bazı maddelere de eleştirilerde bulunan İncirli, 2025-2029 Kalkınma Planı’nı Meclis’e gelmesiyle daha ayrıntılı şekilde konuşacaklarını ifade etti; Meclis’e gelmeden önce rakamların ve verilerin sağlanması gerektiğini dile getirdi.

– Özuslu
CTP Milletvekili Sami Özuslu ise “Hükümetin reklamları ve halkın gerçek gündemi” başlıklı bir konuşma yaptı.
Sosyal sigortalıların ülkede birtakım mağduriyetler yaşadığına dikkat çeken Özuslu, Sosyal Sigortalar Yasası’nın 119’uncu maddesine işaret ederek, bu maddeye göre Bakanlığın malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına ilişkin başvurulara ilişkin yapılacak ödemeyi en geç iki ay içinde başvuru sahibine bildirmesi gerektiğini kaydetti, bu yasa maddesinin çiğnendiğini savundu.
Sosyal Sigortalar Dairesi’nde personel eksikliği gibi nedenlerden dolayı söz konusu denetim sürecinin 6 aya kadar uzayabildiğini iddia eden Özuslu, 2024 yılı içerisinde 4 bin 616 yeni emekli/malul aylığı bağlandığını hatırlatarak, ülkede de yaklaşık 46 bin emekli olduğuna dikkat çekti. İş yükünün yüksek olduğuna vurgu yapan Özuslu, sistemin güçlendirilmesi gerektiğini belirtti.
Özuslu, ilaca erişimde de sosyal sigortalıların sıkıntılar yaşadığını kaydederek, eczacılar ve hekimlere yönelik açılan soruşturma nedeniyle birçok eczacının sisteme girmemesinden dolayı bu mağduriyetlerin yaşandığını savundu; polisin bütçe konuşmalarında konuya dair halen 22 bin ifade alınması gerektiğini söylediğini hatırlattı.
İstatistiklere bakıldığında son 10 yılda sigortalarda kaydı olan ve prim yatıran kişi sayısının 79 binden 152 bine çıktığına işaret ederek, bu sürecin KKTC uyruklularının aleyhine işlediğini savunan Özuslu; genelin içinde KKTC’lilerin oranının yüzde 58’ten yüzde 49’a gerilediğini, yabancı uyrukluların sayısının ise 7 kat arttığını ifade etti.
2018 yılında 110 bin olan sosyal sigorta ve güvelik yatırımları yapılan kişilerde 2024 yılında yaklaşık 50’lik bir artış görüldüğünü de söyleyen Özuslu, bu tespitlerden yararlanılması temennisinde bulunarak, yerli işgücünün desteklenmesi için bir vizyon çerçevesinde daha kapsamlı çalışmalar çağrısında bulundu.

– Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Gardiyanoğlu
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Sadık Gardiyanoğlu, Milletvekili Özuslu’nun ardından söz alarak, sorularına yanıt verdi.
Bakan Gardiyanoğlu, emeklilik/malullük başvuruları değerlendirilmesi hakkında konuşarak, iki ay içinde bağlanması gereken ödeneğin personel sıkıntısı nedeniyle üç ayda bağlandığını kaydederek, altı aya kadar uzayan bir süreç hakkında bilgisi olmadığını, gerekli denetimleri yapacağını kaydetti.
Gardiyanoğlu, Bakanlığın sisteminde bugün 134 kayıtlı eczane olduğunu, yakın zamanda 14 eczanenin daha da ekleneceğini belirterek, anlaşmalı eczaneleri sık sık duyurduklarını, vatandaşların buralardan faydalanabileceğini ifade etti.
Asgari ücretin altında maaş alan 3 bine yakın kişinin olduğunu doğrulayan Gardiyanoğlu, 2008 yılında yapılan düzenleme nedeniyle bazı mağduriyetler yaşandığına dikkat çekti. Sosyal sigortalıların güçlendirilmesinin önemine dikkat çeken Gardiyanoğlu, emeklilikler başta olmak üzere yaşanan mağduriyetlerin giderilmesi için çalışmalar yürütüldüğünü kaydetti; sabah onaylanan yasa tasarısının bunlardan biri olduğunu belirtti.
Bakan Gardiyanoğlu, yerel işgücüyle ilgili 5 yılda 500 istihdam hedefli bir çıraklık projesinin hazırlandığını duyurarak, bu projenin ihtiyaçlı olarak belirlenen oto kaporta, oto elektrik gibi beş sektörde eğitim masraflarının ödenmesi ve yatırımlarının yapılması ve kişilerin hesaplarına ödeme yapılması gibi desteklerin içerdiğini kaydetti.
Kadın girişimcilerle ilgili Sosyal Hizmetler Dairesi’nin açtığı kurslara da işaret eden Gardiyanoğlu, buradan mezun kadınlara da desteklerin verilmeye başlandığını belirtti, adadaki dört kadın kooperatifine yönelik prim ödeneklerinin üstlenilmesi için de çalışmaların devam ettiğini aktardı. Gardiyanoğlu, engelli bireylere yönelik prim desteklerinin devam ettiğini, bunun yüzde 100’e çıkarılması için çalışmalar yaptıklarını ve son aşamaya geldiğini duyurdu.
Yıllarca Sosyal Sigortalar’a istihdam yapılmadığını ve kadro eksikliği olduğunu ifade eden Gardiyanoğlu, yakın zamanda personel alımı yapılacağını ve bu personelin öncelikli olarak emeklilik bölümüne aktarılması planlandığını belirtti.
Gardiyanoğlu, yıllar boyunca çalışanların yatırımların asgari ücretten gösterilerek yapıldığına da dikkat çekerek, Maliye Bakanlığı’yla yakın zamanda entegre olunacağını ve gerçek maaşlar üzerinden yatırım yapılıp yapılmadığının görüleceğini belirtti.
Konuya ilişkin yerinden söz alan CTP Milletvekili Sami Özuslu ise, ”Kurultay dönemlerinde alakasız yerlere geçici alımı yerine Sosyal Sigortalar Dairesi’ne alım yapılması” gerektiğini söyledi.

– Hasipoğlu
Meclis’te son güncel konuşmayı yapan Ulusal Birlik Partisi Gazimağusa Milletvekili Oğuzhan Hasipoğlu ise geçen günlerde yapılan Avrupa Konseyi Parlamenterler Asamblesi (AKPA) Genel Kurul toplantısı hakkında konuştu.
Hasipoğlu iki sandalye hakkıyla AKPA’nın Avrupa’da sesini duyurdukları en üst meclis olduğunu kaydederek, AKPA’da yapılan çalışmalar hakkında bilgi verdi.
Yılın ilk genel kuruluna CTP Milletvekili Armağan Candan ile katıldıklarını söyleyen Hasipoğlu, toplantıda ele alınan konu başlıklarını paylaşarak, insan hakları konusunda Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararlarının etkin icraatlarının uygulanmasına ilişkin yapılan konuşmalara dikkat çekti.
Hasipoğlu, Taşınmaz Mal Komisyonu kararlarının tanınmasına yönelik AİHM kararı çerçevesinde GKRY’ye çağrıda bulunduklarını da kaydetti. Taşınmaz Mal Komisyonu’nun bugüne kadar 7 bin 900 civarında Kıbrıslı Rum’a ciddi bir meblağ ödediğine dikkat çeken Hasipoğlu, kendisinin de “Kıbrıslı Türklerin Güney’de kalan mallarla ilgili neler yapıyorsunuz?” sorusuna izah talep ettiğini belirtti. Hasipoğlu, GKRY tarafından tutuklanan iş insanları olduğunu bilgisini de orada paylaştığını aktardı.
Silahlanma konusunda da Rum vekillerin aşırı silahlanmasına değindiklerini belirten Hasipoğlu, ABD ve İsrail ile yapılan silahlanma anlaşmalarına dikkat çekerek, “Adanın güneyini resmen yüzen bir savaş gemisi yapma yolunda çalışmaları var.” dedi; KKTC ve Türkiye’ye karşı yapılan ittifakları “beyhude çabalar” olarak nitelendirdi. Hasipoğlu, yaklaşan kapsamlı toplantı öncesi bu gibi faaliyetlerin anlamsız olduğunu ifade etti.
Hasipoğlu, “Biz barış istiyoruz, çözüm istiyoruz diyeceksiniz. Hem de silahlanma çabası içerisine gireceksiniz. Bunlar doğru adımlar değildir.” dedi.
Toplantıda “Gazze’deki kadın, çocuk ve rehineler için insani krizin mutlak ve acilen durdurulması ihtiyacı” konulu raporun da kabul edildiğini kaydeden Hasipoğlu, Gazze’de her gün 10 çocuğun bir ya da iki bacağını kaybettiğini, 15 aydır bölgenin her gün bombalandığı, 47 binden fazla kişinin öldüğünün resmi belgelerle ortaya konulduğunu kaydetti. Filistin’de iki devletli çözüm modelinde yeni bir dönemin başladığını söyleyen Hasipoğlu, “Yolları açık olsun.” dedi.
Güncel konuşmaların ardından Meclis Genel Kurulu oturumu sona erdi. Bir sonraki oturum 10 Şubat Pazartesi günü yapılacak.