Connect with us
Örnek Resim Örnek Resim

Dünya

Sel ve kuraklık 2025’te de dünyanın birçok bölgesi için risk oluşturuyor

Published

on

Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Coğrafya Bölümü Beşerî İktisadi Coğrafya Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Mehmet Somuncu, 2024 Küresel Su İzleme Raporu’nda yer alan öngörüler doğrultusunda bu yıl Güney Amerika’nın kuzeyi, Güney Afrika ve Asya’nın bazı bölgelerinde kuraklığın artabileceğini, Afrika Saheli ve Avrupa gibi daha nemli bölgelerin ise artan sel riskiyle karşı karşıya olduğunu söyledi.

Dünyanın birçok ülkesinden üniversiteler ve araştırma kuruluşlarının bir araya gelerek oluşturduğu Su İzleme Ağı adlı konsorsiyum tarafından yayımlanan 2024 Küresel Su İzleme Raporu’nda, geçen yılın iklim ve hava olayları açısından aşırılıklar yılı olduğu belirtildi.

Raporda, daha yoğun sellerin, uzun süreli kuraklıkların ve rekor kıran sıcaklıkların suyu etkilediğine ve bu durumun su ile ilgili afetlerden kaynaklanan yaşam, altyapı ve ekosistem risklerini artırdığına dikkat çekildi. Suyla bağlantılı afetler geçen yıl 8 bin 700’den fazla kişinin ölümüne neden olurken 40 milyon insan yer değiştirmek zorunda kaldı.

Suyla bağlantılı afetlerin en çarpıcı örnekleri arasında Afganistan ve Pakistan’da 1084 kişinin hayatını kaybettiği ve 1,5 milyon kişinin yer değiştirmek zorunda kaldığı sel felaketi ile Güneydoğu Asya ve Çin’i etkileyen ve 844 kişinin yaşamını yitirdiği Typhoon Yagi Tayfunu gösterildi.

AA muhabirine değerlendirmelerde bulunan Prof. Dr. Somuncu, geçen yıl kurak ayların sayısının arttığını, son yıllarda yaygın olan bu durumun, 2024’te, rekor düzeyde düşük yağışlı ayların yaşandığı 1995-2005 baz dönemine göre, yüzde 38 daha fazla kurak ayın yaşanmasıyla sonuçlandığını kaydetti.

– Kuraklıktan ve aşırı yağıştan etkilenen bölgeler

Somuncu, “2024 yılında küresel kara alanındaki ortalama yıllık yağış miktarı 798 milimetre. Küresel yağış miktarında yılda 0,65 milimetrelik, istatistiksel açıdan anlamlı bir düşüş eğilimi var. Bu verilerden hem yüksek yağışın hem de kuraklığın daha aşırı hale gelmeye başladığını söyleyebiliriz. 2024 yılında rekor düzeyde yüksek 24 saatlik yağış ekstremleri yüzde 52 daha sık meydana geldi.” diye konuştu.

2024’te rekor ve rekora yakın sıcaklıkların yağış eksikliğiyle birleşmesinin birçok bölgede şiddetli kuraklığa yol açtığını bildiren Somuncu, “Doğu Ukrayna’nın bazı bölümleri ile Rusya, 2024’ü ortalamadan çok daha kuru geçirdi. Kanada’nın büyük bir bölümünden ABD’nin batısı ve Meksika’nın bazı bölgelerine kadar uzanan alanlarda ortalamanın altında yıllık yağış meydana geldi. En geniş ve ortalamadan çok daha kuru koşullar Güney Amerika ve özellikle Brezilya’nın büyük bölümlerinde, Bolivya ve Peru’da meydana geldi ve bu bölgelerdeki birçok yerde kayıtlardaki en kurak yıl yaşandı.” dedi.

Buna karşılık, rekor ve rekora yakın yağış koşullarının yaygın olduğu Afrika Saheli’nin büyük bir bölümünü içeren bölgelere anormal derecede yüksek yağış düştüğünü aktaran Somuncu, Kazakistan’ın büyük bir kısmı ve Orta Rusya’nın da aralarında bulunduğu Orta Asya, Doğu Moğolistan ve Kuzeydoğu Çin’de ortalamanın çok üzerinde rekor düzeyde yağış koşulları yaşandığına dikkati çekti.

– “Yükselen deniz yüzey suyu sıcaklığı daha yoğun sağanaklara neden oldu”

Tropikal siklonların, özellikle ABD ve Güneydoğu Asya’da 520 milyar doları aşan ekonomik zarara yol açtığını belirten Somuncu, bu durumun tropikal siklonları 2024’ün en maliyetli felaketi haline getirdiğinin altını çizdi.

2024’teki deniz yüzeyi sıcaklıklarının Orta ve Kuzey Atlantik Okyanusu’nun büyük bölümünde, Hint Okyanusu’nun kuzey yarısının çoğunda ve Batı Pasifik Okyanusu ile Güney Okyanusu’nun bazı kısımlarında rekor sıcaklıklarda olduğunu anlatan Prof. Dr. Somuncu, şöyle devam etti:

“Yükselen deniz yüzeyi sıcaklıkları Yagi Tayfunu gibi tropikal siklonları ve Amazon Havzası ile Güney Afrika’daki uzun süreli kuraklıkları yoğunlaştırdı. Küresel ısınma ayrıca Boris Fırtınası ve şiddetli tropikal Tami Fırtınası’nın da kanıtladığı gibi daha yoğun sağanak yağışlara ve daha yavaş hareket eden fırtınalara neden oldu.”

2024 yılının en sıcak yıl olarak kayıtlara geçtiğini ve Haziran 2023’ten Temmuz 2024’e kadar 14 ay boyunca rekor sıcaklıklar yaşandığını hatırlatan Somuncu, eylül ayından itibaren yılın geri kalanında aylık sıcaklıkların 2023 kayıtlarının biraz altında kaldığını anlattı.

– “Sahel ve Güney Afrika’da 30 milyondan fazla insan yer değiştirdi”

Sel ve kuraklığın Afrika’nın farklı bölgelerini etkilediğine ve şiddetli kuraklığın Amazon Havzası’nı etkisi altına aldığına değinen Somuncu, yüzey suyu kapsamının, göl hacimlerinin, toprak ve yer altı suyu depolama değişikliklerinin Sahel bölgesi ve Doğu Afrika’da su baskınlarına neden olduğunu vurguladı.

Prof. Dr. Mehmet Somuncu, Sahel bölgesindeki nehir taşkınları ve Güney Afrika’daki kuraklığın 30 milyondan fazla insanı yerinden ettiğini, Güney Afrika’da mahsul üretiminin yarı yarıya azaldığını ve geniş bölgelerdeki gıda güvensizliğini daha da kötüleştirdiğini dile getirdi.

İklimle ilgili su ve vektör kaynaklı hastalıkların görülme sıklığının tüm bölgelerde artmasının beklendiğine ve tatlı su ekosistemlerinde önemli hasarların sıklığının ve giderek geri döndürülemez kayıpların artacağına dikkati çeken Somuncu, konuşmasını şöyle tamamladı:

“2025’e yönelik görünüm, artan riskler gösteriyor. Mevsimsel iklim tahminleri ve mevcut havza koşulları Güney Amerika’nın kuzeyi, Güney Afrika ve Asya’nın bazı bölgelerinde kuraklıkların potansiyel olarak kötüleşebileceğine işaret ediyor. Afrika Saheli ve Avrupa gibi bölgeler artan sel riskiyle karşı karşıya kalabilir. İklim değişikliği ani seller, sıcak hava dalgaları ve orman yangınları gibi aşırı olayların her yerde daha olası hale gelmesine neden oluyor.”

Devamını Oku
Yorum Yapabilirsiniz

Leave a Reply

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Dünya

Trump: “Gazze’de yaşanan durum korkunç ve önümüzdeki hafta içinde ateşkes sağlanacağını düşünüyorum”

Published

on

By

ABD Başkanı Donald Trump, İsrail’in saldırılarını sürdürdüğü Gazze Şeridi’nde “önümüzdeki hafta içinde ateşkes sağlanabileceğini” söyledi.

Trump, Uganda ile Demokratik Kongo Cumhuriyeti arasındaki 30 yıllık savaşın sona ermesi dolayısıyla Beyaz Saray’da düzenlenen basın toplantısında konuştu.

Gazze’de ateşkesin ne kadar yakın olduğu sorusuna, Trump, “Gazze’de yaşanan durum korkunç ve önümüzdeki hafta içinde ateşkes sağlanacağını düşünüyorum.” yanıtını verdi.

Trump, Gazze’de ateşkes meselesinin kendisine “sık sık sorulduğunu” belirterek, “Az önce konuya dahil olan bazı kişilerle görüştüm.” ifadesini kullandı.

– ⁠İsrail’in Gazze Şeridi’ne yönelik saldırıları

İsrail ordusu, Gazze Şeridi’nde 19 Ocak’ta yürürlüğe giren ateşkesin ardından 18 Mart sabahı şiddetli saldırılarına yeniden başladı.

İsrail’in Gazze Şeridi’ne 7 Ekim 2023’ten bu yana düzenlediği saldırılarda en az 56 bin 331 kişi hayatını kaybetti, 132 bin 632 kişi de yaralandı.

27 Mayıs’tan bu yana İsrail-ABD güdümlü “Gazze İnsani Yardım Vakfı” tarafından insani yardım adı altında kurulan dağıtım bölgelerinde Filistinlilerin hedef alındığı sistematik saldırılar sonucu ölenlerin sayısı 516’ya, yaralıların sayısı da 3 bin 799’a çıktı.

Devamını Oku

Dünya

İtalya’da aşırı sıcaklar nedeniyle birçok kent için “kırmızı” alarm verildi

Published

on

By

İtalya genelinde hafta sonu etkisini gösterecek aşırı sıcaklar sebebiyle bugün 17, yarın 21 kent için “kırmızı” alarm verildi.

İtalya Sağlık Bakanlığı, sosyal medyadan yaptığı paylaşımda, hafta sonu birçok kentte sıcak hava dalgasının etkili olmasının beklendiğini belirterek, güneşten korunmaya yönelik bir dizi uyarı ve önlem önerisine yer verdi.

Bakanlık, yarın Ancona, Bologna, Bolzano, Brescia, Floransa, Frosinone, Latina, Milano, Napoli, Palermo, Perugia, Pescara, Roma, Torino, Trieste, Venedik ve Verona için “kırmızı” ile en yüksek risk uyarısında bulundu.

“Kırmızı” alarm listesine pazar günü için Katanya, Civitavecchia, Rieti ve Viterbo’nun da ekleneceği ve toplamda 21 şehirde kavurucu sıcakların etkisinin görüleceği belirtildi.

Sağlık Bakanlığı, “kırmızı” alarm verilen şehirlerde, sadece yaşlılar, çocuklar ve kronik hastalığı olanlar için değil, sağlıklı ve aktif bireyler için de sağlık açısından ciddi tehlikeler oluşturabilecek sıcakların etkisini göstereceğinin altını çizdi.

Devamını Oku

Dünya

ABD’nin petrol sondaj kulesi sayısı azaldı

Published

on

By

ABD’de petrol sondaj kulesi sayısı bu hafta 6 azaldı.

Petrol sahası hizmetleri şirketi Baker Hughes’un haftalık verileri yayımlandı.

Buna göre, ülkedeki petrol sondaj kulesi sayısı 21-27 Haziran haftasında önceki haftaya göre 6 azalarak 432’ye geriledi.

ABD’deki petrol sondaj kulesi sayısı son bir yılda ise 47 azaldı.

Perşembe gününü 66,69 dolardan kapatan Brent petrolün varil fiyatı, cuma gününü 66,80 dolar seviyesinde tamamladı.

Batı Teksas (WTI) tipi ham petrolün varil fiyatı, cuma gününü 65,52 dolar düzeyinde kapattı. WTI tipi ham petrolün varili, perşembe gününü 65,24 dolar seviyesinde tamamlamıştı.

Devamını Oku

Trending

Reklam