Connect with us
Örnek Resim Örnek Resim

Dünya

Sel ve kuraklık 2025’te de dünyanın birçok bölgesi için risk oluşturuyor

Published

on

Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Coğrafya Bölümü Beşerî İktisadi Coğrafya Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Mehmet Somuncu, 2024 Küresel Su İzleme Raporu’nda yer alan öngörüler doğrultusunda bu yıl Güney Amerika’nın kuzeyi, Güney Afrika ve Asya’nın bazı bölgelerinde kuraklığın artabileceğini, Afrika Saheli ve Avrupa gibi daha nemli bölgelerin ise artan sel riskiyle karşı karşıya olduğunu söyledi.

Dünyanın birçok ülkesinden üniversiteler ve araştırma kuruluşlarının bir araya gelerek oluşturduğu Su İzleme Ağı adlı konsorsiyum tarafından yayımlanan 2024 Küresel Su İzleme Raporu’nda, geçen yılın iklim ve hava olayları açısından aşırılıklar yılı olduğu belirtildi.

Raporda, daha yoğun sellerin, uzun süreli kuraklıkların ve rekor kıran sıcaklıkların suyu etkilediğine ve bu durumun su ile ilgili afetlerden kaynaklanan yaşam, altyapı ve ekosistem risklerini artırdığına dikkat çekildi. Suyla bağlantılı afetler geçen yıl 8 bin 700’den fazla kişinin ölümüne neden olurken 40 milyon insan yer değiştirmek zorunda kaldı.

Suyla bağlantılı afetlerin en çarpıcı örnekleri arasında Afganistan ve Pakistan’da 1084 kişinin hayatını kaybettiği ve 1,5 milyon kişinin yer değiştirmek zorunda kaldığı sel felaketi ile Güneydoğu Asya ve Çin’i etkileyen ve 844 kişinin yaşamını yitirdiği Typhoon Yagi Tayfunu gösterildi.

AA muhabirine değerlendirmelerde bulunan Prof. Dr. Somuncu, geçen yıl kurak ayların sayısının arttığını, son yıllarda yaygın olan bu durumun, 2024’te, rekor düzeyde düşük yağışlı ayların yaşandığı 1995-2005 baz dönemine göre, yüzde 38 daha fazla kurak ayın yaşanmasıyla sonuçlandığını kaydetti.

– Kuraklıktan ve aşırı yağıştan etkilenen bölgeler

Somuncu, “2024 yılında küresel kara alanındaki ortalama yıllık yağış miktarı 798 milimetre. Küresel yağış miktarında yılda 0,65 milimetrelik, istatistiksel açıdan anlamlı bir düşüş eğilimi var. Bu verilerden hem yüksek yağışın hem de kuraklığın daha aşırı hale gelmeye başladığını söyleyebiliriz. 2024 yılında rekor düzeyde yüksek 24 saatlik yağış ekstremleri yüzde 52 daha sık meydana geldi.” diye konuştu.

2024’te rekor ve rekora yakın sıcaklıkların yağış eksikliğiyle birleşmesinin birçok bölgede şiddetli kuraklığa yol açtığını bildiren Somuncu, “Doğu Ukrayna’nın bazı bölümleri ile Rusya, 2024’ü ortalamadan çok daha kuru geçirdi. Kanada’nın büyük bir bölümünden ABD’nin batısı ve Meksika’nın bazı bölgelerine kadar uzanan alanlarda ortalamanın altında yıllık yağış meydana geldi. En geniş ve ortalamadan çok daha kuru koşullar Güney Amerika ve özellikle Brezilya’nın büyük bölümlerinde, Bolivya ve Peru’da meydana geldi ve bu bölgelerdeki birçok yerde kayıtlardaki en kurak yıl yaşandı.” dedi.

Buna karşılık, rekor ve rekora yakın yağış koşullarının yaygın olduğu Afrika Saheli’nin büyük bir bölümünü içeren bölgelere anormal derecede yüksek yağış düştüğünü aktaran Somuncu, Kazakistan’ın büyük bir kısmı ve Orta Rusya’nın da aralarında bulunduğu Orta Asya, Doğu Moğolistan ve Kuzeydoğu Çin’de ortalamanın çok üzerinde rekor düzeyde yağış koşulları yaşandığına dikkati çekti.

– “Yükselen deniz yüzey suyu sıcaklığı daha yoğun sağanaklara neden oldu”

Tropikal siklonların, özellikle ABD ve Güneydoğu Asya’da 520 milyar doları aşan ekonomik zarara yol açtığını belirten Somuncu, bu durumun tropikal siklonları 2024’ün en maliyetli felaketi haline getirdiğinin altını çizdi.

2024’teki deniz yüzeyi sıcaklıklarının Orta ve Kuzey Atlantik Okyanusu’nun büyük bölümünde, Hint Okyanusu’nun kuzey yarısının çoğunda ve Batı Pasifik Okyanusu ile Güney Okyanusu’nun bazı kısımlarında rekor sıcaklıklarda olduğunu anlatan Prof. Dr. Somuncu, şöyle devam etti:

“Yükselen deniz yüzeyi sıcaklıkları Yagi Tayfunu gibi tropikal siklonları ve Amazon Havzası ile Güney Afrika’daki uzun süreli kuraklıkları yoğunlaştırdı. Küresel ısınma ayrıca Boris Fırtınası ve şiddetli tropikal Tami Fırtınası’nın da kanıtladığı gibi daha yoğun sağanak yağışlara ve daha yavaş hareket eden fırtınalara neden oldu.”

2024 yılının en sıcak yıl olarak kayıtlara geçtiğini ve Haziran 2023’ten Temmuz 2024’e kadar 14 ay boyunca rekor sıcaklıklar yaşandığını hatırlatan Somuncu, eylül ayından itibaren yılın geri kalanında aylık sıcaklıkların 2023 kayıtlarının biraz altında kaldığını anlattı.

– “Sahel ve Güney Afrika’da 30 milyondan fazla insan yer değiştirdi”

Sel ve kuraklığın Afrika’nın farklı bölgelerini etkilediğine ve şiddetli kuraklığın Amazon Havzası’nı etkisi altına aldığına değinen Somuncu, yüzey suyu kapsamının, göl hacimlerinin, toprak ve yer altı suyu depolama değişikliklerinin Sahel bölgesi ve Doğu Afrika’da su baskınlarına neden olduğunu vurguladı.

Prof. Dr. Mehmet Somuncu, Sahel bölgesindeki nehir taşkınları ve Güney Afrika’daki kuraklığın 30 milyondan fazla insanı yerinden ettiğini, Güney Afrika’da mahsul üretiminin yarı yarıya azaldığını ve geniş bölgelerdeki gıda güvensizliğini daha da kötüleştirdiğini dile getirdi.

İklimle ilgili su ve vektör kaynaklı hastalıkların görülme sıklığının tüm bölgelerde artmasının beklendiğine ve tatlı su ekosistemlerinde önemli hasarların sıklığının ve giderek geri döndürülemez kayıpların artacağına dikkati çeken Somuncu, konuşmasını şöyle tamamladı:

“2025’e yönelik görünüm, artan riskler gösteriyor. Mevsimsel iklim tahminleri ve mevcut havza koşulları Güney Amerika’nın kuzeyi, Güney Afrika ve Asya’nın bazı bölgelerinde kuraklıkların potansiyel olarak kötüleşebileceğine işaret ediyor. Afrika Saheli ve Avrupa gibi bölgeler artan sel riskiyle karşı karşıya kalabilir. İklim değişikliği ani seller, sıcak hava dalgaları ve orman yangınları gibi aşırı olayların her yerde daha olası hale gelmesine neden oluyor.”

Devamını Oku
Yorum Yapabilirsiniz

Leave a Reply

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Dünya

İran’da aşırı sıcaklar nedeniyle devlet daireleri iki gün tatil edildi

Published

on

By

İran’da aşırı sıcaklar nedeniyle Buşehr’in ardından Loristan eyaletinde de kamu kurumları 29-30 Temmuz günlerinde tatil edildi.

İranlı Öğrenciler Haber Ajansı’na (ISNA) göre, Loristan Vali Yardımcısı Hamid Keşkuli konuya ilişkin bilgi verdi.

Keşkuli, “Artan sıcaklıklar nedeniyle, tüm kamu kurumları, üniversiteler ve eğitim kurumları 29-30 Temmuz günlerinde tatil edilmiştir. Gerekli durumlarda çalışmalar uzaktan yürütülecektir.” ifadelerini kullandı.

İran’ın güneyinde Basra Körfezi kıyısındaki Buşehr eyaletinde dün, hava sıcaklıklarının 50 dereceyi aşacağı uyarısının ardından kamu kurumları 29-30 Temmuz günlerinde tatil edildiği duyurulmuştu.

Bugünlerde aşırı sıcakların hüküm sürdüğü ülkede, aralarında başkent Tahran ve Buşehr’in de bulunduğu 14 eyalette yüksek enerji tüketiminin önüne geçilmesi amacıyla 23 Temmuz’da kamu kurumları tatil edilmişti.

Devamını Oku

Dünya

İsrail’in Gazze’ye saldırılarında son 24 saatte 100 Filistinli hayatını kaybetti

Published

on

By

İsrail ordusunun 7 Ekim 2023’ten bu yana Gazze Şeridi’ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı son 24 saatte 100 artarak 59 bin 921’e yükseldi.

Gazze’deki Filistin Sağlık Bakanlığından yapılan yazılı açıklamada, İsrail’in devam eden saldırılarında yaşanan can kayıpları ve yaralanmalara ilişkin son bilgiler paylaşıldı.

Açıklamada, son 24 saatte Gazze’deki hastanelere 100 ölü ve 382 yaralının getirildiği kaydedildi.

İsrail ordusunun Gazze’de 19 Ocak’ta varılan ateşkesi bozarak 18 Mart’tan bu yana düzenlediği saldırılarda 8 bin 755 Filistinlinin hayatını kaybettiği, 33 bin 192 kişinin yaralandığı belirtildi.

İsrail’in Gazze Şeridi’ne 7 Ekim 2023’ten beri düzenlediği saldırılarda yaşamını yitirenlerin sayısının ise 59 bin 921’e, yaralıların sayısının 145 bin 233’e yükseldiği bildirildi.

Gazze Şeridi’nde enkaz altında hâlâ binlerce ölü olduğu belirtiliyor.

İsrail-ABD güdümlü sözde yardım dağıtım bölgelerinde Filistinlilerin hedef alındığı sistematik saldırılarda 25 kişinin hayatını kaybettiği, 237 kişinin yaralandığı, 27 Mayıs’tan bu yana yaşamını yitirenlerin sayısının 1157’ye, yaralıların sayısının da 7 bin 758’e ulaştığı aktarıldı.

İsrail’in açlığa mahkum ettiği Gazze Şeridi’nde son 24 saatte 1’i çocuk 14 Filistinlinin daha açlıktan hayatını kaybettiği, açlık nedeniyle yaşamını yitirenlerin sayısının 88’i çocuk 147 kişiye çıktığı bildirildi.

Devamını Oku

Dünya

Guterres: “Gazze halkının dünyanın gözü önünde yok edilişi hiçbir şekilde meşrulaştırılamaz”

Published

on

By

Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres, “Gazze halkının dünyanın gözü önünde yok edilişi ve açlığa mahkum edilmesi hiçbir şekilde meşrulaştırılamaz.” dedi.

​​​​​​​Guterres, BM’de düzenlenen Filistin meselesine barışçıl bir çözüm bulunması ve iki devletli çözümün hayata geçirilmesi konulu Yüksek Düzeyli Uluslararası Konferans’ın açılışında konuştu.

Bugün “gözlerinin tamamen açık bir şekilde” önlerindeki zorlukların farkında olduklarını dile getiren Guterres, İsrail-Filistin meselesinin “umutları, diplomasiyi, sayısız kararı ve uluslararası hukuku boşa çıkararak” nesiller boyunca sürdüğünü anımsattı.

Guterres, ihtilafın hala can almaya, gelecekleri yok etmeye ve hem bölgeyi hem de dünyayı istikrarsızlaştırmaya devam ettiğini dile getirdi.

Diğer taraftan bu ihtilafın sürmek zorunda olmadığına işaret eden BM Genel Sekreteri Guterres, “Çözüm mümkün. Bunun için siyasi irade ve cesur bir liderlik gerekiyor. Aynı zamanda bunun için gerçeğin farkında olmak gerekiyor. Gerçek şu ki bir dönüm noktasındayız. İki devletli çözüm her zamankinden daha uzak.” ifadelerini kullandı.

– “Gazze halkının dünyanın gözü önünde yok edilişi meşrulaştırılamaz”

Guterres, “Gazze halkının dünyanın gözü önünde yok edilişi ve açlığa mahkum edilmesi hiçbir şekilde meşrulaştırılamaz.” dedi.

Gazze’de on binlerce sivilin öldürüldüğünü, işgal altındaki Filistin topraklarının parçalandığını söyleyen Guterres, sözlerini şu şekilde sürdürdü:

“Sahadaki demografik yapının değiştirilmesi, herhangi bir inandırıcı siyasi ufkun bulunmaması ve geçen hafta Knesset’te oylanan bir bildirgede ifade edilen, işgal altındaki Batı Şeria’nın ilhakına yönelik destek. Açık olalım, işgal altındaki Batı Şeria’nın adım adım ilhak edilmesi yasa dışıdır. Buna son verilmelidir. Gazze’nin topyekun yıkımı kabul edilemez. Buna son verilmelidir. İki devletli çözümü sonsuza dek baltalayacak tek taraflı eylemler kabul edilemez. Buna da son verilmelidir. Bunlar münferit olaylar değildir. Orta Doğu’da barışın yapı taşlarını söken sistematik bir gerçeğin parçasıdır. Ancak tam da bu karanlık tablo nedeniyle iki devletli çözümü hayata geçirmek için daha fazlasını yapmalıyız.”

– “Konferans vazgeçilmez bir fırsat teşkil ediyor”

Guterres, bugünkü konferansın “nadir ve vazgeçilmez” bir fırsat teşkil ettiğini ve “iyi niyetli bir retorik alıştırmasına” dönüşmemesi gerektiğinin altını çizdi.

Konferansın, işgalin sona erdirilmesine ve uygulanabilir bir iki devletli çözüm yönündeki ortak hedefin hayata geçirilmesine yönelik geri dönüşü olmayan ilerlemeyi sağlayacak bir dönüm noktası olabileceğini kaydeden Guterres, “İki devletli çözüm, uluslararası hukuka dayalı, bu Genel Kurul tarafından onaylanmış ve uluslararası toplum tarafından desteklenen tek çerçevedir.” dedi.

Guterres, tüm taraflarca tanınan, bağımsız, birbirine bitişik, demokratik ve egemen iki devletin uluslararası topluma tam olarak entegre olmasını sağlayan bu çerçevenin İsrailliler ile Filistinliler arasında adil ve kalıcı bir barışa giden tek güvenilir yol olduğunu belirterek, bunun da daha geniş Orta Doğu’da barışın vazgeçilmez bir koşulu olduğunu ifade etti.

İsrail, Filistin ve diğer ülkelerin bu yolda zor kararlar almak zorunda kalacağına işaret eden BM Genel Sekreteri, “Tüm taraflardan cesur ve ilkesel bir liderlik gerekecek. Biz burada bu çabayı teşvik etmek ve desteklemek için bulunuyoruz. İsrail ve Filistin halkı ile tüm insanlık için hayati önem taşıyan bu davayı ilerletmek üzere bir araya geldiğiniz için teşekkür ederiz.” dedi.

Devamını Oku

Trending

Reklam